Przestępstwo przywłaszczenia mienia

Przestępstwo w postaci przywłaszczenia mienia określa art. 284 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, który stanowi, iż kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3, kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W wypadku popełnienia przywłaszczenia na szkodę osoby najbliższej ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Wśród niezliczonych przykładów przywłaszczenia mienia, jakie to samoistnie nasuwają się każdemu z nas, warto przywołać dla przykładu, iż taka sytuacja może mieć również miejsce w przypadku, gdy, np. małżonek dopuszcza się rozporządzania mieniem należącym do majątku wspólnego w taki sposób, że czyni to z zamiarem powiększenia swego majątku kosztem majątku drugiego małżonka, np. sprzedając określoną rzecz ruchomą, postępuje w taki sposób, by ta rzecz nie mogła być w przyszłości przedmiotem podziału majątku wspólnego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 czerwca 2017 r., II AKa 216/17). Takie praktyki małżonków nie są odosobnione, bowiem niejednokrotnie zdarza się, że przed rozwodem małżonkowie podejmują próby sprzeniewierzenia majątku wspólnego. Najczęściej dotyczy to środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych.

Uwaga!

Przywłaszczenie rzeczy o wartości do 500 zł stanowi wykroczenie z art. 119 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń, podlegając karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny – co nie dotyczy broni, amunicji i materiałów lub przyrządów wybuchowych jako wyłączonych spod przepisów kodeksu wykroczeń (zob. art. 130 k.w.).

Przywłaszczenie polega na postąpieniu z rzeczą jak właściciel, natomiast prawem majątkowym jak uprawniony. Co więcej, istotnym aspektem jest fakt, iż rzecz przywłaszczana musi znajdować się we władaniu sprawcy, a przywłaszczane prawo może on wykonywać. Tym też przywłaszczenie różni się od kradzieży oraz oszustwa, jako że w wypadku przywłaszczenia samo wejście we władanie rzeczą lub w wykonywanie prawa następuje legalnie zwykle poprzez powierzenie mienia (zob. wyrok SA w Krakowie z dnia 26 kwietnia 1999 r., II AKa 131/99; wyrok SN z dnia 26 sierpnia 1981 r., Rw 254/81).

Przestępstwo przywłaszczenia mienia jest przestępstwem kierunkowym co oznacza, iż koniecznym jest, aby sprawca chciał zatrzymać mienie bez prawnego tytułu (zob. wyrok SN z dnia 6 stycznia 1978 r., V KR 197/77).

Przykładowy wyrok w prowadzonej przez Kancelarię sprawie sądowej dot. bezprawnego przywłaszczenia mienia