Sąd zmienił zaskarżoną decyzję ZUS-u i przyznał Klientowi prawo do świadczenia rehabilitacyjnego

Sygn. akt VII U ##/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia # czerwca 2018 roku, znak ####/####/#### Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odmówił #### #### prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 1 czerwca 2018 roku do dnia 30 czerwca 2018 roku.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, że decyzją z dnia # stycznia 2018 roku, ubezpieczonemu przyznano świadczenie rehabilitacyjne na okres od 8 stycznia 2018 roku do 6 lipca 2018 roku. W dniu 11 czerwca 2018 roku brał on udział w głosowaniu w sprawie wyboru przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej na terenie siedziby pracodawcy. Z opinii Z-cy Głównego Lekarza Orzecznika ZUS oraz w świetle obowiązujących przepisów, każda inna czynność wykonywana przez ubezpieczonego a nie mająca związku z procesem leczenia i podstawowymi potrzebami związanymi z życiem codziennym jest nieprawidłowym wykorzystywaniem zwolnienia lekarskiego (decyzja k.n. a. ZUS).

W ustawowym terminie i trybie powyższą decyzję zaskarżył wnioskodawca #### ####. Skarżący wskazał, że będąc na zasiłku rehabilitacyjnym przy okazji załatwiania spraw związanych z kompletowaniem dokumentacji do komisji ZUS, zajechał do zakładu pracy i wziął udział w głosowaniu do Rady Nadzorczej PKS. Zaznaczył, iż będąc w trackie zasiłku rehabilitacyjnego nie musiał leżeć i nie wykonywał żadnej pracy zarobkowej, ani nie wykonywał żadnych czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy (odwołanie k. 2-2v).

Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na złożone odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację z zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 3-3v).

Postanowieniem z dnia # sierpnia 2018 roku tut. Sąd Rejonowy zawiadomił o toczącym się postępowaniu PKS Radzyń Podlaski S.A. w Radzyniu Podlaskim (k. 11).

W toku postępowania strony konsekwentnie podtrzymywały zajęte w sprawie stanowiska. Wnioskodawca popierał odwołanie, natomiast pozwany organ rentowy wnosił o jego oddalanie.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca #### #### od 31 grudnia 1998 roku do był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej w Radzyniu Podlaskim Spółka Akcyjna, ostatnio na stanowisku kierowcy autobusu (bezsporne, p. zeznania wnioskodawcy, k. 15v-16 w zw. z k. 28v).

10 lipca 2017 roku wnioskodawca uległ wypadkowi przy pracy w wyniku, którego doznał urazu głowy i złamania kości czaszki z krwiakiem oraz urazu kręgosłupa (bezsporne).

W związku z orzeczoną niezdolnością do pracy w okresie od 10 lipca 2017 roku do 7 stycznia 2018 roku potwierdzoną zaświadczeniami lekarskimi pracodawca wnioskodawcy wypłacił mu wynagrodzenie za czas choroby za okres od 10 lipca 2017 roku do dnia 11 sierpnia 2017 roku oraz zasiłek chorobowy za okres od 12 sierpnia 2017 roku do dnia 7 stycznia 2018 roku (bezsporne, p. wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, k.n. a. ZUS).

Po wyczerpaniu okresu zasiłkowego przyznano wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego najpierw na okres 6 miesięcy od dnia 8 stycznia 2018 roku do 6 lipca 2018 roku w wysokości 100 % podstawy wymiaru i następnie na dalsze 6 miesięcy od 7 lipca 2018 roku do 2 stycznia 2019 roku w wysokości 100 % podstawy wymiaru z ubezpieczenia wypadkowego (bezsporne, decyzja, k.n. a. ZUS).

W okresie za który decyzją ZUS odmówiono wnioskodawcy prawa do zasiłku rehabilitacyjnego tj. za okres od 1 do 30 czerwca 2018 roku #### #### nie świadczył pracy na rzecz swojego pracodawcy Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Radzyniu Podlaskim Spółka Akcyjna. Jeździł na wizyty lekarskie i zabiegi medyczne. W dniu 11 czerwca 2018 roku udał się zaś do szpitala po dokumentacje lekarską związaną z ubieganiem się o przyznanie prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na dalszy okres niezdolności do pracy. Tam dowiedział się od kolegi z pracy o głosowaniu do Rady Nadzorczej przedsiębiorstwa, w którym był zatrudniony. Wracając od lekarza wnioskodawca stawił się w pracy, gdzie wziął udział w głosowaniu na przedstawicieli do Rady Nadzorczej PKS, które miało miejsce na trenie siedziby PKS w Radzyniu Podlaskim Innych czynności nie wykonywał, po czym udał się do domu (pismo, k. n. a ZUS, zeznania wnioskodawcy, k. 15v-16 w zw. z k. 28v, zeznania świadków: #### ####, k. 27v-29 i #### ####, k. 28).

Za udział w głosowaniu, #### #### nie otrzymał żadnej gratyfikacji finansowej (bezsporne).

Przytoczony wyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane tam dowody, które w zakresie, w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego, obdarzył wiarą. Sąd Rejonowy dał wiarę dokumentom zgromadzonym w aktach sprawy, gdyż ich autentyczność i wiarygodność – w zakresie, w jakim skorzystanie z tych dokumentów było niezbędne do poczynienia ustaleń faktycznych, co do okoliczności istotnych w sprawie – nie były kwestionowane przez strony, a Sąd nie widział podstaw, by autentyczność bądź wiarygodność tych dowodów kwestionować z urzędu.

W pozostałym zakresie zebrany w sprawie materiał dowodowy również nie budził wątpliwości i nie był kwestionowany przez strony postępowania. Sąd jako wiarygodne ocenił też zeznania świadków: #### #### (k. 27v-28) i #### #### (k. 28). Świadkowie zgodnie zrelacjonowali, jakie czynności wykonywał skarżący w dniu 11 czerwca 2018 roku, a także charakteru posiedzeń w Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Radzyniu Podlaskim Spółka Akcyjna. Zeznania te wzajemnie się uzupełniają i stanowią pobawioną wewnętrznych sprzeczności logiczną całość. Ponadto zeznania świadków nie pokrywają się aż tak dokładnie by uznać, że świadkowie ci przedstawiali przyjętą przez odwołującego się linię, a przedstawili jedynie fakty, które pamiętali. Dlatego też Sąd Rejonowy obdarzył je wiarą w całości.

Odnośnie zeznań wnioskodawcy #### #### (k. 15v-16 w zw. z k. 28v) należy podkreślić, że kontrola logicznej i racjonalnej spójności zeznań strony w świetle pozostałego materiału dowodowego zobligowała Sąd do podzielenia ich jako wiarygodnych. Podnoszone przez niego okoliczności ostatecznie znalazły obiektywne potwierdzenie w pozostałym materiale uznanym przez Sąd za wiarygodny.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniesione odwołanie jest zasadne.

Kwestie dotyczące świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego zostały uregulowane w ustawie z dnia 30 października 2002 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017, poz. 1368 dalej: ustawa). Stosowanie do art. 18 ustawy, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Celem świadczenia rehabilitacyjnego jest umożliwienie osobie niezdolnej do pracy kontynuowania leczenia lub rehabilitacji w sytuacji, gdy okres zasiłku chorobowego jest zbyt krótki do odzyskania pełnej zdolności do pracy – a lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi, że dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy.

W myśl z art. 17 ust. 1 cyt. ustawy w zw. z art. 22, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za cały okres tego zwolnienia.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 20 stycznia 2005 roku (I UK 154/04) ubezpieczony traci prawo do zasiłku chorobowego (świadczenia rehabilitacyjnego) w przypadku wystąpienia jednej z dwóch niezależnych przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy, a więc wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia.

Jakkolwiek bezsprzecznym jest, iż w spornym okresie #### #### był niezdolny do pracy, to na gruncie niniejszej sprawy kwestią dyskusyjną i konieczną dla poddania jej wnikliwej analizie okazało się wystąpienie w trakcie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przesłanki wyłączającej, co do zasady, możliwość jego przyznania, a mianowicie wykorzystywania tegoż świadczenie w sposób niezgodny z jego celem. Taki wniosek wywiódł organ rentowy po uzyskaniu informacji o głosowaniu skarżącego w sprawie przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej na terenie siedziby pracodawcy.

Za wykorzystywanie świadczenia rehabilitacyjnego niezgodnie jego celem uważa się nieprzestrzeganie wskazań lekarskich, np.: nakazu leżenia w łóżku, zakazu wykonywania różnych prac domowych, pracę w ogrodzie lub gospodarstwie rolnym itp. lub wręcz wykorzystywanie tego zwolnienia dla innych celów niż leczenie. W tych przypadkach utrata prawa następuje za cały okres otrzymanego świadczenia. Adnotacja na zwolnieniu lekarskim o treści „pacjent może chodzić” nie usprawiedliwia wykonywania pracy przez pracownika, którego adnotacja dotyczy. Zapis taki upoważnia go jedynie do wykonywania zwykłych czynności życia codziennego, np. poruszania się po mieszkaniu, na udaniu się na zabieg czy kontrolę lekarską (wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 12 listopada 2002 roku III AUa/01 Prawo Pracy 2-3/ 10/43). Tak więc zachowaniem niezgodnym z celem świadczenia określić można takiego typu postępowanie, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla osoby chorej i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia ubezpieczonego. Ponadto jest to zachowanie utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję.

Jak wykazało postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem wnioskodawca w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim przestrzegał wskazań lekarskich, nie nadwerężał swojego zdrowia ani swoim zachowaniem nie przedłużył procesu leczenia. W związku z powyższym jego zachowania w żaden sposób nie można uznać za wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem. Organ rentowy również nie wykazał jakie zachowanie skarżącego mogło zostać uznane za sprzeczne z przeznaczeniem zwolnienia lekarskiego. Ponadto jego udział w głosowaniu na przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej na terenie siedziby pracodawcy nie miał wpływu na schorzenie, w związku z którym otrzymał skarżący świadczenia z ubezpieczeń społecznych, a także brak jest podstaw do twierdzenia, iż ww. okoliczności mogłyby doprowadzić do pogorszenia stanu zdrowia lub wydłużenia procesu rekonwalescencji.

W okresie niezdolności do pracy ubezpieczony nie otrzymuje wynagrodzenia za pracę, natomiast ZUS wypłaca w to miejsce zasiłek chorobowy (świadczenie rehabilitacyjne). Podkreślenia wymaga, że warunkiem otrzymania ww. świadczenia za cały okres niezdolności do pracy jest faktycznie niewykonywanie pracy zarobkowej. Zasiłek chorobowy (świadczenie rehabilitacyjne) bowiem ma stanowić rekompensatę zarobku utraconego wskutek niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, a nie dodatkową korzyść obok wynagrodzenia.

W przedmiotowej sprawie istotnym było również ustalenie, czy udział #### #### w głosowaniu na przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej S.A. w Radzyniu Podlaskim jest pracą zarobkową w rozumieniu ustawy.

W tym miejscu godzi się przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2009 roku I UK 140/09, który stwierdził, „że wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy jest zawsze wykorzystywaniem zwolnienia niezgodnie z jego celem. Celem zwolnienia od pracy jest zaś odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy. W jego osiągnięciu przeszkodą może być zarówno wykonywanie pracy zarobkowej (co przesądził ustawodawca), jak i inne zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję. Ze względu jednak na specyfikę spółdzielni mieszkaniowej, udział w posiedzeniach jej rady nadzorczej, jakkolwiek uprawniający do otrzymania określonego ryczałtu miesięcznego, nie może być uznany za pracę zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej”. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd Najwyższy stwierdził, że „uczestnictwo w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej jest formą społecznej działalności niektórych członków spółdzielni mieszkaniowej podejmowanej w interesie i na rzecz wszystkich pozostałych osób będących członkami tego dobrowolnego i samorządnego zrzeszenia. Tym samym ryczałt miesięczny przewidziany statutem uznać można jedynie za pewną rekompensatę czasu poświęconego na wykonywanie tych dodatkowych zadań przez niektórych tylko członków spółdzielni mieszkaniowej, bo trudno mu przydać charakter świadczenia wzajemnego za wykonywanie pracy w charakterze członka rady nadzorczej”.

W przedmiotowej sprawie skarżący w dniu 11 czerwca 2018 roku wziął udział w głosowaniu na przedstawicieli do RN Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej na terenie zakładu pracy. Cała czynność zajęła mu ok. 5 minut za co ubezpieczony nie otrzymał żadnej gratyfikacji finansowej choćby nawet ryczałtu.

Reasumując stwierdzić należy, iż organ rentowy oparł decyzję na błędnym założeniu, iż udział #### #### w głosowaniu na przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa był wykorzystywaniem świadczenia niezgodnie z jego celem.

Zdaniem Sądu nie budzi wątpliwości, że prawo do tych świadczeń podlega utracie w przypadku wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy albo wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Jednakże w trakcie toczącego się postępowania organ rentowy w żaden sposób nie wykazał, aby wnioskodawca działaniem swoim wypełnił przesłanki przewidziane w cytowanym już art. 17 w/w ustawy zaś uczestnictwo w głosowaniu na przedstawicieli do Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Radzyniu Podlaskim S.A. nie jest wykonywaniem pracy zarobkowej.

Z tych względów, w oparciu o przytoczone przepisy i na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.