Sąd przyznał odprawę lekarce która odmówiła przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego

Sygn. akt VII P ##/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia # listopada 2022 roku powódka #### #### wniosła o zasądzenie od pozwanego Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie kwoty 45000 zł tytułem odprawy wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych z odsetkami.

W uzasadnieniu wskazała, że była zatrudniona u pozwanego na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu # stycznia 2000 roku na stanowisku lekarza kierującego ####. Powódka podkreśliła również, że posiada wysokie kwalifikacje zawodowe oraz tytuł naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych, nadto jest wieloletnim wykładowcą na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie. Pismem z dnia # kwietnia 2022 roku pozwany na podstawie art. 42 § 1 -3 k.p. oraz art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, dokonał powódce wypowiedzenia zmieniającego w części dotyczącej zajmowanego stanowiska, miejsca świadczenia pracy i otrzymywanego wynagrodzenia, proponując pracownicy pracę na stanowisku starszego asystenta lekarza medycyny w Oddziale Chemioterapii Dziennej COZL. Zmiana wiązała się z odebranie dodatku funkcyjnego i obniżeniem wynagrodzenia zasadniczego. Jako przyczynę wypowiedzenia pracodawca wskazał działania restrukturyzacyjne ukierunkowane na usprawnienie zarządzania dostępną bazą łóżkową w zakresie onkologii klinicznej oraz poprawę standardów udzielanych świadczeń. W tym celu pozwany podjął decyzję o połączeniu I Oddziału Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Kardiologii z II Oddziałem Onkologii Klinicznej. W związku z tym połączeniem likwidacji uległo stanowisko lekarza kierującego ####, na którym była zatrudniona powódka. #### #### odmówiła przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy, a stosunek pracy rozwiązał się z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia z dniem # lipca 2022 roku. Mimo rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika, pozwany nie wypłacił powódce należnej odprawy. #### #### podkreśliła jednocześnie, że nie przyjęcie przez z nią nowego stanowiska pracy nie może być potraktowane jako współprzyczyna ustania stosunku pracy, gdyż zaproponowana jej praca była nieadekwatna do posiadanych kwalifikacji i była rażącą degradacją uniemożliwiającą jej kontynuowanie pracy na Uniwersytecie Medycznym. Nadto propozycja zatrudnienia wiązała się z obniżką wynagrodzenia o około 20 % (pozew k. 2-10v).

W odpowiedzi na pozew pozwany Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasadzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych z odsetkami.

Pozwany pracodawca wskazał, że powódka odmówiła przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i płacy, jednak nie kwestionowała zasadności wypowiedzenia zmieniającego. Zaproponowana praca na stanowisku starszego asystenta lekarza medycyny w Oddziale Chemioterapii Dziennej odpowiadała jej kwalifikacjom. Pozwany zaznaczył, że stanowisko starszego asystenta po stanowisku lekarza kierującego oddziałem jest stanowiskiem najwyższym merytorycznie w strukturze organizacyjnej oddziału. Nie sposób zatem przyjąć, że powódka byłaby zatrudniona na stanowisku szeregowego pracownika. Zmiana stanowiska pracy nie miała też wpływu na jej zatrudnienie w Uniwersytecie Medycznym w Lublinie, ani na prowadzenie zajęć ze studentami. Jako starszy asystent powódka miałaby możliwość pełnego wykorzystania swoich kwalifikacji zawodowych. Pracodawca również podkreślił, że zmiana stanowiska pracy nie wiązała się z obniżeniem wysokości wynagrodzenia, gdyż powódce przysługiwałby dodatek wyrównawczy. Pozwany przy tym proponując pracownicy nowe warunki pracy, nie brał pod uwagę, że powódka tych warunków nie przyjmie. Na stanowisku starszego asystenta lekarza medycyny w Oddziale Chemioterapii Dziennej, powódka miała możliwość rozwoju naukowego i zawodowego, mogła przy tym w pełni zajmować się diagnostyką i leczeniem pacjentów onkologicznych, bez konieczności wypełniania zadań o charakterze organizacyjnym czy administracyjnym. Tym samym zaproponowane #### #### warunki pracy i płacy były adekwatne do jej kwalifikacji oraz były obiektywnie do przyjęcia przez pracownika. W tej zaś sytuacji pracownicy nie przysługuje prawo do odprawy pieniężnej na podstawie przepisów ustawy o szczególnych zasadach dotyczących rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (odpowiedź na pozew k. 37-40).

W toku procesu pełnomocnik powódki sprecyzował żądanie pozwu, domagając się zasądzenia na rzecz swojej mocodawczyni od pozwanego Centrum kwoty 46.994,10 z. Pozwany konsekwentnie nie uznawał powództwa i żądał jego oddalenia w całości (por. pismo procesowe k. 119-119v, protokół rozprawy k. 139-140).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Powódka #### #### była zatrudniona w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli w Lublinie począwszy od # stycznia 1999 roku na podstawie umowy o pracę na czas określony, a od dnia # stycznia 2000 roku na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy, najpierw na stanowisku starszego asystenta lekarza medycyny na Oddziale Radioterapii Ogólnej, Oddziale Onkologii Ogólnej oraz na Oddziale Radioterapii z Pododdziałem Chemioterapii. Z dniem # października 2016 roku powódce powierzono stanowisko p.o. lekarza kierującego I Oddziałem Radioterapii. Z kolei od dnia # maja 2021 roku powódka była zatrudniona na stanowisku lekarza kierującego ####.

Do obowiązków powódki jako lekarza kierującego #### należało m.in. czuwanie nad prawidłowym tokiem pracy w oddziale, nadzorowanie pod względem fachowym i etycznym pracy podległego personelu oraz dbanie o dyscyplinę pracy; ponoszenie całkowitej odpowiedzialności za leczenie chorych w oddziale; badanie każdego nowego przybyłego chorego, ustalenie rozpoznania i kierunku leczenia oraz udzielenie mu właściwej pomocy lekarskiej; czuwanie nad tym, aby lekarz dyżurny był powiadamiany o wszystkich chorych, którzy wymagają specjalistycznego nadzoru; dbanie, aby chorzy na oddziale byli leczeni zgodnie z postępem wiedzy lekarskiej oraz mieli zapewnioną opiekę lekarską i należytą obsługę; znajomość stanu zdrowia każdego chorego na oddziale i decydowanie o sposobie leczenia chorego; omawianie z lekarzami zatrudnionymi w oddziale wszystkich przypadków chorobowych, sposobu ustalania rozpoznania i metod ich leczenia; prowadzenie analizy porównawczej wyników sekcji anatomopatologicznej z rozpoznaniem klinicznym; ustalanie podległym lekarzom, zatrudnionym w oddziale zakresów ich obowiązków; kierowanie pracą lekarzy zatrudnionych w oddziale, czuwanie nad pogłębianiem przez nich wiedzy oraz zachęcanie ich do pracy naukowej i udzielanie pomocy w prowadzeniu prac badawczych; kierowanie pracą lekarzy specjalizujących się w oddziale, zapewnienie im właściwych warunków pracy, dopilnowanie by we właściwym czasie wykonali program specjalizacji; oddelegowywanie personelu lekarskiego do innych komórek działalności medycznej, w których praca odbywa się w systemie rotacyjnym; zaznajamianie się z pracami naukowymi prowadzonymi w oddziale i opiniowanie przed opublikowaniem; pogłębianie swojej wiedzy fachowej z zakresu szpitalnictwa oraz zapoznawanie się z zasadami administracji i gospodarki szpitalnej; wykonywanie zadań związanych z działalnością administracyjno-gospodarczą Oddziału; udział w dokonywanej ocenie pracy średniego i niższego personelu medycznego pracującego w Oddziale, opiniowanie wniosków awansowych i premiowych.

#### #### jako lekarz kierujący Oddziałem podlegała bezpośrednio dyrektorowi Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej (zakres czynności k. 129 część B akt osobowych powódki).

Na zajmowanym ostatnio stanowisku powódka otrzymywała wynagrodzenie zasadnicze wg kat. XXI stawki zaszeregowania, dodatek funkcyjny w wysokości # % wynagrodzenia zasadniczego, dodatek naukowy za posiadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk medycznych w wysokości 125 zł oraz dodatek stażowy w wysokości # % wynagrodzenia zasadniczego (por. k. 121 część B akt osobowych powódki).

#### #### jest specjalistą I stopnia z radioterapii onkologicznej i II stopnia z chemioterapii nowotworów. W 1996 roku uzyskała stopień naukowy doktora, a w 2000 roku I stopień specjalizacji z chorób wewnętrznych. W 2003 roku uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie onkologii klinicznej. W lutym 2015 roku powódka uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny (por. dyplomy specjalisty część A akt osobowych powódki, k. 104 część B akt osobowych, przebieg zatrudnienia powódki k. 104-104v).

Powódka od wielu lat jest również wykładowcą na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie i prowadzi zajęcia ze studentami Wydziału Lekarskiego, Wydziału Pielęgniarskiego i Analityki Medycznej. W latach 2016-2019 kierowała Zakładem Onkologii, a od stycznia 2019 roku kieruje Zakładem ####. Jej praca na uczelni polega na prowadzeniu szeregu programów badawczych, badań naukowych dotyczących sposobów leczenia, badań molekularnych, a także kształceniu i wychowywaniu studentów oraz uczestniczeniu w kształceniu doktorantów. Od lat specjalizuje się przy tym w leczeniu skojarzonym czyli radioterapii i chemioterapii, które można prowadzić wyłącznie w warunkach szpitalnych. Podstawą pracy naukowej powódki jest praca na Oddziale Onkologii Klinicznej, a wcześniej Oddziale Radioterapii. W związku z kierowaniem Zakładem Radioterapii na Uniwersytecie Medycznym #### #### prowadzi bowiem dydaktyczne i praktyczne dla studentów oraz dokonuje ich oceny. Pozwane Centrum miało przy tym podpisaną umowę z Uniwersytetem Medycznym na prowadzenie zajęć dla studentów Wydziału Lekarskiego. Umowa obejmowała m.in. Oddział Radioterapii, Oddział Brachyterapii a także ####, którym kierowała powódka. W jednostkach tych realizacja zadań dydaktycznych i badawczych powiązana została z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Powódka już jako starszy asystent, a następnie lekarz kierujący Oddziałem Radioterapii, a potem Oddziałem #### miał cały czas styczność ze studentami, prowadząc zarówno dydaktykę jak i zajęcia praktyczne. Pracę naukowo – badawczą umożliwiały powódce również ruchome godziny pracy w Centrum. Kierując bowiem Oddziałem #### czy wcześniej Oddziałem Radioterapii, sama mogła decydować w jakich godzinach będą odbywały się hospitacje i ćwiczenia dla studentów (lista badań klinicznych k. 105-105v, lista publikacji k. 106-112, zeznania powódki k. 90v-92 v w zw. z k. 139v-140).

Przez cały okres zatrudnienia, do pracy powódki nie było żadnych zastrzeżeń czy uwag. Powódka wykonywała swoje obowiązki sumiennie i z zaangażowaniem z powodzeniem łącząc pracę lekarza kierującego oddziałem z pracą dydaktyczno – naukową (bezsporne, por. akta osobowe powódki).

W 2022 roku pozwany podjął działania restrukturyzacyjne, skutkujące likwidacją części oddziałów. Na skutek powyższego połączono I Oddział Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Kardiologii z II Oddziałem Onkologii Klinicznej.

Oświadczeniem woli z dnia # kwietnia 2022 roku pozwany na podstawie art. 42 § 1 – 3 k.p. oraz art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników wypowiedział powódce umowę o pracę w części, zawartą na czas nieokreślony w dniu # stycznia 2000 r. z późniejszymi zmianami na stanowisku lekarza kierującego Oddziałem - ####, z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu # lipca 2022 roku. Wypowiedzenie zmieniające dotyczyło: zajmowanego stanowiska, miejsca świadczenia pracy oraz otrzymywanego wynagrodzenia. Po upływie okresu wypowiedzenia, czyli od dnia # sierpnia 2022 roku powódce zaproponowano zatrudnienie na stanowisku starszego asystenta lekarza medycyny, a miejscem świadczenia pracy miało być Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli - Oddział Chemioterapii Dziennej. W wypowiedzeniu wskazano także, że z dniem podjęcia zatrudnienia powódka będzie otrzymywała wynagrodzenie zgodne z Regulaminem Wynagradzania Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana obejmujące: wynagrodzenie zasadnicze wg kat. XIX-tej, stawkę zaszeregowania brutto zł. ### miesięcznie (słownie: #### złotych 00/100), dodatek naukowy za posiadanie tytułu naukowego doktora habilitowanego nauk medycznych przeliczony proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia w wysokości brutto zł. 125,00 (słownie: sto dwadzieścia pięć złotych 00/100) oraz dodatek stażowy w wysokości # % wynagrodzenia zasadniczego, płatne miesięcznie. Pracownicę poinformowano dodatkowo, że zgodnie z art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników będzie jej przysługiwał przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy dodatek wyrównawczy naliczany zgodnie z zasadami wynikającymi z Kodeksu Pracy. Pozostałe warunki nie uległy zmianie.

Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano działania restrukturyzacyjne ukierunkowane na usprawnienie zarządzania dostępną bazą łóżkową w zakresie onkologii klinicznej oraz poprawę standardów udzielanych świadczeń w tej dziedzinie. W tym celu Pracodawca podjął decyzję o połączeniu I Oddziału Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Kardioonkologii z II Oddziałem Onkologii Klinicznej. W związku z połączeniem I Oddziału Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Kardioonkologii z II Oddziałem Onkologii Klinicznej likwidacji ulec miało stanowisko lekarza kierującego ####, na którym zatrudniona była powódka.

Nadto w wypowiedzeniu wskazano, że niezłożenie oświadczenia o nieprzyjęciu nowych warunków pracy do dnia # czerwca 2022 r., czyli do połowy okresu wypowiedzenia, będzie równoznaczne z wyrażeniem zgody na proponowaną zmianę warunków umowy o pracę. Z kolei odmowa przyjęcia nowych warunków pracy będzie równoznaczna z rozwiązaniem stosunku pracy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia z dniem # lipca 2022 roku (bezsporne, por. wypowiedzenie zmieniające k. 136 część B akt osobowych powódki).

Praca starszego asystenta lekarza medycyny na Oddziale Chemioterapii Dziennej/ Poradni Chemioterapii polegała przede wszystkim na sprawowaniu opieki na chorymi w poradni/oddziale, bieżącym prowadzeniu historii choroby pacjentów, czuwaniu nad przestrzeganiem przez chorych regulaminu porządkowego, pilnowaniu należytego stanu sanitarnego i porządku, kontrola nad gospodarką lekami, wykonywaniu innych poleceń lekarza kierującego oddziałem związanych z realizacją świadczeń zdrowotnych. Starszy asystent nie miał prawa do zmiany sposobu leczenia zleconego przez lekarza kierującego oddziałem, za wyjątkiem sytuacji nagłych. Starszy asystent miał też obowiązek informowania lekarza kierującego oddziałem o wszystkich istotnych sprawach, a w szczególności o: udzielaniu świadczeń zdrowotnych, popełnionych przez siebie i inny personel, nagłej śmierci chorego, przypadkach nieprzestrzegania regulaminu przez chorych, dokonanej zmianie sposobu leczenia. Starszy asystent zatrudniony w poradni chemioterapii/oddziale chemioterapii dziennej podlegał służbowo lekarzowi kierującemu Oddziałem lub jego zastępcy. Wszystkie procedury na Oddziale przeprowadzane były w ciągu jednego dnia. Pacjent tego samego dnia stawiał się w szpitalu, następnie poddawany był chemioterapii, po której wracał do domu. Było to leczenie ambulatoryjne, cykliczne. Godziny pracy lekarzy na Oddziale były ściśle określone, pacjenci przyjmowani byli w godzinach od około 7.30-8.30 do około 18.00-18.30 (por. zakres czynności starszego asystenta poradni chemioterapii/oddziału chemioterapii dziennej k. 135 część B akt osobowych powódki, zeznania świadka #### #### k. 116v-118, zeznania powódki k. 90v-92 v w zw. z k. 139v-140 ).

W tym czasie lekarzem kierującym Oddziałem Chemioterapii Dziennej/Poradni Chemioterapii była #### #### posiadająca tytuł dr nauk medycznych, zaś jej zastępcą była #### #### również legitymująca się tytułem doktora nauk medycznych. #### #### nie była pracownikiem Uniwersytetu Medycznego i nie znała żadnych procedur dotyczących ewentualnej współpracy pozwanego Centrum z uczelnią (zeznania świadka #### #### k. 116v-118, , zaświadczenia k. 124 i k. 129, kopie dyplomu k. 130-131).

Oddział Chemioterapii Dziennej nie był oddziałem klinicznym. Na Oddziale żaden z lekarzy nie prowadził zajęć ze studentami Wydziału Lekarskiego. Poradnia Chemioterapii Dziennej nie była ujęta w umowie między pozwany Centrum, a Uniwersytetem Medycznym, jako jednostka w której mogłyby odbywać się zajęcia dla studentów. Równocześnie praca powódki w Oddziale Chemioterapii Dziennej miała wiązać się z konkretnymi godzinami pracy, w których przyjmowani byli zarejestrowani na określony dzień pacjenci. Taka organizacja pracy uniemożliwiała opiekę i hospitację studentów. Powódka nie mogłaby prowadzić w poradni zajęć ze studentami, które z kolei były nieodłącznym elementem jej naukowej pracy na Uniwersytecie Medycznym (zeznania świadka #### #### k. 116v-118, zeznania powódki k. 90v-92 v w zw. z k. 139v-140).

#### #### nie przyjęła zaproponowanych jej warunków pracy, uważając je za degradację, uniemożliwiającą kontynuację pracy naukowej na Uniwersytecie Medycznym. Dodatkowo zaproponowane zmiany wiązały się z obniżeniem jej wynagrodzenia. Stosunek pracy rozwiązał się z dniem # lipca 2022 roku (zeznania powódki k. 90v-92 v w zw. z k. 139v-140).

Pozwany nie wypłacił powódce odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika (bezsporne).

Miesięczne wynagrodzenie powódki obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło ### zł (por. zaświadczenie k. 42).

Przytoczony wyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane tam dowody, które w zakresie, w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego, obdarzył wiarą. Na wiarę zasługują przede wszystkim dowody z dokumentów dołączonych do akt niniejszego postępowania, w tym akt osobowych powódki, które nie budzą wątpliwości co do ich prawdziwości. Nie były też kwestionowane przez strony. Również i Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia im prawdziwości i autentyczności.

Ustaleń faktycznych dokonano także w oparciu o zeznania powódki (k. 90v-92v w zw. z k. 139v-140) oraz świadka #### #### (k. 116v-118). Powyższe zeznania Sąd podzielił w całości jako szczere i wiarygodne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2018 r. poz. 1969 j.t. ze zm. dalej: ustawa, ustawa o zwolnieniach grupowych), przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania stosunków pracy w drodze wypowiedzenia i porozumienia stron z określoną w ustawie liczbą pracowników z przyczyn niedotyczących tych pracowników. Zgodnie zaś z art. 10 tej ustawy niektóre jej przepisy stosuje się również odpowiednio w razie konieczności rozwiązywania stosunków pracy z mniejszą ilością pracowników niż to wskazuje art. 1 ustawy, jeżeli przyczyny niedotyczące pracownika są wyłącznym powodem rozwiązania stosunku pracy na mocy wypowiedzenia lub porozumienia stron.

Na gruncie tej ustawy przesłankami warunkującymi nabycie prawa do odprawy pieniężnej z art. 8 jest po pierwsze – rozwiązanie stosunku pracy oraz po drugie – wyłączność niedotyczącej pracownika przyczyny tego rozwiązania (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2012 roku, II PK 102/11). Prawo do odprawy pieniężnej nie jest związane z wadliwością rozwiązania umowy o pracę, lecz powstaje w przypadku przesłanek określonych w ww. ustawie, a w szczególności zależy od przyczyn zwolnienia pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2005 roku, II PK 304/04).

Przyczyny „niedotyczące pracownika”, o jakich mowa w ustawie istnieją obiektywnie i wywołują skutki prawne niezależnie od woli i zamiaru stron czynności prawnej. Są one elementem obiektywnie istniejącej rzeczywistości i nie kształtuje ich wola stron. Dlatego też Sąd jest uprawniony ustalać rzeczywiste przyczyny rozwiązania stosunku pracy inne niż podane w oświadczeniu pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2001 r., I PKN 475/00, OSNP 2003 nr 8, poz. 204, z dnia 4 listopada 2010 r., II PK 109/10).

Sąd Najwyższy w ugruntowanym już orzecznictwie przyjmuje, że art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ma zastosowanie także do rozwiązania stosunku pracy, w sytuacji, gdy rozwiązanie to następuje po dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego, w rezultacie odmowy przyjęcia przez pracownika nowych warunków pracy lub płacy. Jak wskazał bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 stycznia 2009 r., II PK 108/08 (LEX nr 738347), potwierdzającym wcześniejsze orzecznictwo w tym zakresie, odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi nie tylko w przypadku wypowiedzenia definitywnego, ale również wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia (warunki pracy lub płacy), gdy stosunek pracy został rozwiązany, ponieważ pracownik nie przyjął zaproponowanych mu przez pracodawcę nowych zmienionych warunków.

Sąd Najwyższy w powołanym wyroku stwierdził również, że to, iż rozwiązanie stosunku pracy następuje w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny z art. 1 ust. 1 ustawy o grupowych zwolnieniach stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakładu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki. Z tego względu po odmowie ich przyjęcia, odprawa może być zasądzona tylko wyjątkowo, gdy nowe warunki proponowane w związku z wypowiedzeniem zmieniającym można uznać za zmierzające do rozwiązania stosunku pracy lub obiektywnie nie do przyjęcia. Jeżeli pracownik odrzuca nowe warunki, które obiektywnie są do przyjęcia i nie mają charakteru propozycji pozornej, zmierzającej w istocie do zakończenia stosunku pracy, to oczywiście ma on prawo to uczynić.

Ocena, czy odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy stanowi współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy należy do sądu rozpoznającego sprawę i winna być oparta na wszechstronnym rozważeniu wszystkich okoliczności danego przypadku. Sąd dokonując takiej oceny powinien po pierwsze, wziąć pod uwagę interes pracownika i zakładu pracy. Po drugie, ocena ta powinna być zobiektywizowana, co oznacza, że sąd powinien rozważyć, czy w danych okolicznościach zaproponowane pracownikowi nowe warunki pracy są usprawiedliwione sytuacją pracodawcy i czy rozsądnie rzecz biorąc osoba znajdująca się w takiej sytuacji, jak zainteresowany pracownik, powinna tę ofertę przyjąć. Po trzecie, dokonując takiej oceny sąd powinien mieć na uwadze, że jeśli występują przyczyny uzasadniające wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, pracodawca nie ma obowiązku proponować mu dalszej pracy na zmienionych warunkach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., I PK 144/11, LEX nr 1219488).

Jeśli więc w wypowiedzeniu zmieniającym pracodawca zaproponuje pracownikowi warunki pracy obiektywnie do przyjęcia (stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika i adekwatne dla tego stanowiska wynagrodzenie), to odmowa przyjęcia takich warunków może być potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy.

Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe, powódka była zatrudniona w pozwanym Centrum na stanowisku lekarza kierującego ####, zaś wcześniej lekarza kierującego Oddziałem Radioterapii. W 2022 roku pracodawca podjął działania restrukturyzacyjne, skutkujące połączeniem I Oddziału Onkologii Klinicznej z Pododdziałem Kardioonkologii z II Oddziałem Onkologii Klinicznej. W związku z powyższym likwidacji uległo stanowisko dotychczas zajmowane przez powódkę – lekarza kierującego ####. W dniu # kwietnia 2022 roku pracodawca wypowiedział powódce warunki umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, miejsca świadczenia pracy oraz stanowiska, proponując #### #### stanowisko starszego asystenta lekarza medycyny w Oddziale Chemioterapii Dziennej.

Tym samym w przypadku powódki niewątpliwie zaproponowane jej nowe warunki pracy można uznać za usprawiedliwione sytuacją pracodawcy i zmianami reorganizacyjnymi zachodzącymi po jego stronie, jednak nie można uznać, że powódka powinna była tę ofertę przyjąć.

Po pierwsze trzeba bowiem wskazać, że bez wątpienia zmiana stanowiska wiązała się ze znaczącym obniżeniem wynagrodzenia jakie otrzymywała pracownica, które obejmowało wynagrodzenie zasadnicze oraz dodatkowe składniki. Powódka miała otrzymywać wynagrodzenie zasadnicze z niższej kategorii zaszeregowania (zmiana kategorii z XXI na XIX stawkę zaszeregowania), nadto nie miałaby już uprawnienia do # % dodatku funkcyjnego. Co prawda w wypowiedzeniu zmieniającym w części określającej nowe warunki zatrudnienia, wskazano że powódka otrzymywałaby w zamian dodatek wyrównawczy do wynagrodzenia w trybie art. 5 ust. 6 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, niemniej jednak dodatek ten przysługiwałby jej jedynie przez okres 6 miesięcy. Tym samym wynagrodzenie powódki w konsekwencji wypowiedzenia zmieniającego uległoby znaczącemu obniżeniu.

Ponadto co należy podkreślić, praca powódki na zaproponowanym stanowisku wpłynęłaby istotnie na możliwość pracy naukowej na Uniwersytecie Medycznym oraz prowadzenia zajęć ze studentami. Oddział Chemioterapii Dziennej nie był bowiem oddziałem klinicznym, ale oddziałem udzielającym świadczeń w trybie ambulatoryjnym. Na Oddziale żaden z lekarzy nie prowadził zajęć ze studentami Wydziału Lekarskiego. Poradnia Chemioterapii Dziennej nie była też ujęta w umowie między pozwanym Centrum, a Uniwersytetem Medycznym, jako jednostka w której mogłyby odbywać się zajęcia dla studentów. Z kolei zajęcia prowadzone ze studentami były nieodłącznym elementem pracy naukowej powódki, o czym pozwany pracodawca wiedział. Już na marginesie wskazać należy, że organizacja pracy na Oddziale Chemioterapii Dziennej uniemożliwiała faktyczne prowadzenie zajęć i hospitowanie studentów. Powódka będąc kierownikiem Oddziału #### sama bowiem decydowała kiedy i w jaki sposób będą odbywać się zajęcia, tymczasem praca w poradni i określone godziny przyjęć pacjentów całkowicie to wykluczały.

Zgodzić się również należy ze stanowiskiem #### ####, że pozwany zaproponował jej stanowisko niższe w strukturze szpitala. Stanowisko starszego asystenta było szeregowym stanowiskiem i bez wątpienia wiązało się z obniżeniem prestiżu zawodowego i hierarchii obowiązującej w pozwanym, a także gorsze perspektywy dalszego rozwoju zawodowego. Co istotne powódka z racji posiadanych wysokich kwalifikacji zawodowych (tytułu doktora habilitowanego nauk medycznych), bogatego doświadczenia oraz piastowanej funkcji na Uniwersytecie Medycznym (kierownika Zakładu Radioterapii) uważała, że zaproponowane warunki pracy stanowią praktycznie jej degradację. #### #### już pomijając fakt objęcia szeregowego stanowiska podlegałaby służbowo osobom o niższych kwalifikacjach naukowych. Bez wątpienia bowiem uzyskanie habilitacji wiązało się z wyższym stopniem kształcenia niż uzyskanie doktoratu. Tymczasem dwie przełożone powódki - kierownik i zastępca kierownika Oddziału Chemioterapii Dziennej (poradni) posiadały tytuł doktora nauk medycznych, nie prowadziły zajęć ze studentami i nie znały żadnych procedur dotyczących współpracy pozwanego Centrum z Uniwersytetem Medycznym.

Bez znaczenia przy tym pozostawała okoliczność zatrudniania przez pozwane Centrum na stanowisku starszego asystenta 4 osób posiadających tytuł profesora doktora habilitowanego nauk medycznych oraz 30 osób posiadających doktoraty. Sąd nie zna w jakich okolicznościach osoby te podejmowały zatrudnienie i jakie były motywacje pracy na takim, a nie innym stanowisku (por. wykaz k. 100). Warto w tym miejscu wskazać, że na rynku pracy nie brakuje osób, które świadomie podejmują decyzje o pracy na niższych stanowiskach nawet poniżej posiadanych kwalifikacji, ale jest to następstwo ich własnych indywidualnych decyzji. Godzi się przy tym podkreślić, że powódka jako lekarz kierujący oddziałem, a także równocześnie pracownik naukowy, od wielu lat prowadziła szereg programów badawczych w  zakresie wdrażania nowych metod i sposobów leczenia, ostatecznie zaś przyjmując zaproponowane nowe warunki zatrudnienia zobligowana by była do wykonywania poleceń lekarza kierującego oddziałem (lub jego zastępcy) i co istotne nie mogłaby dokonywać jakichkolwiek zmian sposobu leczenia zaordynowanych przez bezpośrednich przełożonych bez ich uprzedniej zgody (por. zakresy czynności).

W związku z tym zgodzić się należy z powódką, że w istocie zaproponowane jej stanowisko pracy nie było adekwatne do posiadanych przez nią kwalifikacji oraz doświadczenia i w konsekwencji stanowiło degradację jej pozycji.

Taka też charakterystyka zaproponowanych powódce nowych warunków pracy wyłącza zatem możliwość potraktowania odmowy ich przyjęcia jako współprzyczyny rozwiązania łączącego strony stosunku pracy. Nieprzyjęcie bowiem przez #### #### nowych warunków zatrudnienia, odmiennych od dotychczasowych, należy uznać za zrozumiałe, racjonalne i obiektywnie usprawiedliwione.

#### #### zatrudniona była w pozwanym Centrum ponad 20 lat, a jej miesięczne wynagrodzenie liczone jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy wynosiło ### zł brutto (okoliczność bezsporna- por. zaświadczenie).

Dlatego też Sąd zasądził ostatecznie dochodzoną przez nią kwotę tj. 46994,10 zł - odprawę na poziomie ### wynagrodzenia. O odsetkach orzeczono w oparciu o art. 481 §1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. – pkt I sentencji, uznając że roszczenie o zapłatę odprawy stało się wymagalne w dniu następującym po ustaniu stosunku pracy, tj. # sierpnia 2022 roku.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu uzasadnia treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), do których w szczególności zalicza się wynagrodzenie radcy prawnego. Niniejszy proces wygrała powódka. Stąd też jej wniosek o zasądzenie kosztów postępowania z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty należało uwzględnić. Wysokość tych kosztów uzasadnia § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 265 z późn. zm.) – pkt II sentencji.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, nakazano pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie kwotę 2350 zł, tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu – pkt III sentencji.

Zgodnie z treścią art. 477² § 2 k.p.c., Sąd nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty ### zł tj. kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownicy– pkt IV sentencji.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł, jak w wyroku.