Przyznanie prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy - wyrok z uzasadnieniem

Sygn. akt VII U ##/17

U Z A S A D N I E N I E

Decyzją z dnia # sierpnia 2017 roku w sprawie JO/0/#### Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odmówił #### #### prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia # września 2016 roku, gdyż – jak wynika z uzasadnienia tej decyzji – zakład pracy nie uznał przedmiotowego zdarzenia za wypadek przy pracy z uwagi na brak przyczyny zewnętrznej (decyzja – k. 13 akt ZUS).

Odwołanie od tej decyzji złożył w dniu # sierpnia 2017 roku #### #### wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do jednorazowego odszkodowania oraz zasądzenie kosztów (k. 1 – 4; 20).

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, motywując swe stanowisko tak, jak w zaskarżonej decyzji (k. 21).

Na rozprawie w dniu 9 listopada 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołanie, pełnomocnik pozwanego zaś wniósł o jego oddalenie; stanowiska takie strony prezentowały aż do zamknięcia rozprawy (k. 37; 37v; 165v).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

#### #### jest zatrudniony w PGE Dystrybucja SA Oddział w Lublinie jako zastępca kierownika wydziału i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu wypadkowemu (bezsporne).

W dniu # września 2016 roku wnioskodawca rozpoczął pracę o godzinie 6.30. Tego dnia miał udać się z siedziby pracodawcy w Puławach do miejscowości Gródek Szlachecki, w celu przeprowadzenia czynności przed Inspektorem Nadzoru Budowlanego. W trasę skarżący wyruszył samochodem służbowym marki Skoda Oktawia. Około godziny 11.00, po zakończeniu czynności wyruszył w trasę powrotną do Puław. Wnioskodawca poruszał się trasą relacji Garbów – Kurów. W pewnym momencie, w miejscowości Olesin, #### #### z niewyjaśnionych przyczyn źle się poczuł, nie był w stanie kontrolować pojazdu ani go zatrzymać. Na chwilę stracił przytomność, a gdy się ocknął okazało się, że kierowany przez niego samochód zjechał z drogi i uderzył w drzewo.

W wyniku powyższego zdarzenia skarżący doznał złamania trzonu kręgu L5, złamania wyrostka kolczystego S1 oraz złamania wyrostka poprzecznego L1 po prawej stronie (karta informacyjna – k. 4 akt ZUS nr ###).

Wezwani na miejsce funkcjonariusze Policji ustalili, iż sprawcą kolizji był #### ####, a przyczyną zdarzenia było zaśnięcie. Skarżący został ukarany mandatem karnym w wysokości 100 zł (notatka – k. 10 akt ZUS).

Powołany przez pracodawcę skarżącego zespól powypadkowy ustalił, iż kierujący pojazdem na skutek bezsilności – osłabienia nie panował nad pojazdem, który zjechał z drogi i najechał na drzewo, a poszkodowany nie podał przyczyny zewnętrznej, która spowodowała wskazane w karcie informacyjnej urazy. W konkluzji zespół powypadkowy stwierdził, iż zdarzenie z dnia # września 2016 roku nie stanowiło wypadku przy pracy z uwagi na brak przyczyny zewnętrznej (protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (k. 3 – 6 akt ZUS).

W dniu zdarzenia skarżący czuł się dobrze, był wyspany, przed pójściem do pracy zjadł lekkie śniadanie. Będąc w Gródku Szlacheckim poruszał się po terenie przez około dwie godziny. Tego dnia była dobra pogoda, było chłodno, ale nie padało. Skarżący, bezpośrednio przed zdarzeniem, poruszał się z prędkością około 70 km/h, była to prędkość dozwolona w tym miejscu.

Przed zdarzeniem wnioskodawca na nic się nie leczył, nie miał problemów z układem krążenia. Po zdarzeniu okazało się, że ma podwyższony poziom cukru we krwi.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody, których wiarygodności i autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, Sąd także nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary.

Sąd obdarzył wiarą zeznania wnioskodawcy #### #### (k. 165;37v – 38) oraz świadka #### #### (k. 60v – 61). Są one bowiem spójne i logiczne, wzajemnie się uzupełniają tworząc logiczną całość.

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2017 roku Sąd wywołał opinię biegłych kardiologa, neurologa i diabetologa celem ustalenia czy w dniu zdarzenia skarżący cierpiał na jakieś schorzenie wewnętrzne, które mogło być przyczyną zdarzenia, a także celem ustalenia wysokości uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał #### #### w wyniku omawianego zdarzenia (k. 61v).

#### #### (kardiolog), #### #### (neurolog) i #### #### (diabetolog) rozpoznały u wnioskodawcy złamanie trzonu kręgu L5, złamanie wyrostka kolczystego S1, złamanie wyrostka poprzecznego S1 oraz zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa. Jednocześnie stwierdziły, iż w ich badaniu nie znaleziono przyczyny, która mogłaby spowodować nagłe zasłabnięcie i omdlenie. Wskazały, iż fakt ten nie wyklucza natomiast chwilowej niedyspozycji i zasłabnięcia bez wyraźnej przyczyny (k. 71).

Zastrzeżenia do tej opinii złożył pełnomocnik wnioskodawcy podnosząc, iż jest ona zbyt lakoniczna, a przez to niekompletna (k. 87 – 88; 90).

W opinii uzupełniającej biegłe podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko i wskazały, iż zanotowany tuż po zdarzeniu wyższy poziom cukru we krwi skarżącego mógł być spowodowany sytuacją stresową związaną z wypadkiem. Jedocześnie biegła diabetolog wykluczyła możliwość zasłabnięcia wnioskodawcy przy podwyższonej wartości glikemii (k. 106).

Postanowieniem z dnia 13 lipca 2018 roku Sąd wywołał opinię biegłego ortopedy celem ustalenia wysokości uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał #### #### w wyniku zdarzenia z dnia # września 2016 roku (k. 113).

#### #### rozpoznał u wnioskodawcy złamanie trzonu L5, złamanie wyrostka kolczystego S1, złamanie wyrostka poprzecznego L1 po prawej stronie bez objawów neurologicznych oraz złamanie paliczka dystalnego palca I lewej stopy i stwierdził, iż w wyniku zdarzenia z dnia # września 2016 roku skarżący doznał 10% stałego uszczerbku na zdrowiu. Biegły wskazał, iż obrażenia lewego palucha wygoiły się prawidłowo i w chwili obecnej skarżący nie zgłasza żadnych dolegliwości. W wyniku przebytego urazu kręgosłupa u opiniowanego powstał natomiast zespól bólowy wymagający zarówno stosowania gorsetu Jevetta, leczenia farmakologicznego, a następnie rehabilitacji i leczenia sanatoryjnego. Trwałym następstwem przebytego urazu kręgosłupa jest bólowe ograniczenie kręgosłupa L – S oraz okresowo nasilający się zespól korzeniowy. Odczuwane przez skarżącego dolegliwości bólowe kręgosłupa L – S stanowią wypadkową pomiędzy zmianami chorobowymi samoistnymi występującymi u niego przed zdarzeniem oraz zmianami chorobowymi powstałymi na skutek wielomiejscowych złamań okolicy kręgosłupa L – S (k. 143 – 144).

Do powyższej opinii żadna ze stron nie zgłosiła zarzutów czy zastrzeżeń.

Sąd podziela wywołane w sprawie niniejszej opinie. Zostały one bowiem sporządzone przez specjalistów w swoich dziedzinach, dysponujących wysokim poziomem wiedzy medycznej oraz doświadczeniem zawodowym. Swoje stanowisko przedstawili precyzyjnie i jasno, przekonywująco je uzasadniając.

Kolejne zastrzeżenia do opinii biegłych kardiologa, neurologa i diabetologa zgłoszone przez pełnomocna wnioskodawcy (k. 127 – 129), w ocenie Sądu, są nieuprawnione. Biegłe w sposób stanowczy podały, iż nie są w stanie wskazać przyczyny niedyspozycji skarżącego w chwili zdarzenia i dalsze wnioski o uzupełnienie ich opinii w tym przedmiocie są – zdaniem Sądu – jedynie dążeniem strony skarżącej do uzyskania opinii, która byłaby dla strony, w jej ocenie, satysfakcjonująca. Z tego też powodu Sąd oddalił wniosek o kolejne uzupełnienie tej opinii (k. 165v).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie skarżącego jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1376) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania świadczeń w przypadku nieuznania w protokole powypadkowym zdarzenia za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy.

W niniejszej sprawie fakt nieuznania przez pracodawcę zdarzenia, jakiemu uległ skarżący w dniu # września 2016 roku w protokole powypadkowym, był podstawą wydania zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji.

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz, które nastąpiło w związku z pracą podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych – art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wypadkowej.

W ocenie Sądu zdarzenie, jakiemu uległ w dniu # września 2016 roku #### #### spełnia podaną wyżej definicję. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż zdarzenie to było nagłe, spowodowało u skarżącego określony uraz oraz nastąpiło w związku z wykonywaniem przez wnioskodawcę jego pracowniczych obowiązków.

Wypadek przy pracy musi być wywołany przyczyną zewnętrzną, tzn. czynnikiem pochodzącym spoza organizmu ofiary wypadku, przy czym chodzi tu o źródło powstania urazu a nie o sam uraz. Kwestia zewnętrzności przyczyny wypadku stanowiła wielokrotnie przedmiot zainteresowania judykatury. Zdaniem Sądu Najwyższego „zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego, zdolny w istniejących warunkach wywołać szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2009 r., I PK 18/09, LEX nr 528154). Wyraźnie wskazane jest, zatem, że przyczyna zewnętrzna to każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego. W wyroku z dnia 29 września 1997 roku w sprawie II UKN 304/97 (OSNAP i US 1998/15/464) Sąd Najwyższy stwierdził ponadto, że o przyczynie zewnętrznej można mówić, gdy nie tkwi ona wyłącznie w osobie poszkodowanego pracownika. Zdarzenie może być uznane za wypadek przy pracy jeżeli postępowanie dowodowe wykaże, że albo bez wykonywania pracy nie doszłoby do niego, albo też prawdopodobieństwo jego zajścia byłoby niewielkie.

W niniejszej sprawie wykluczone zostało, by wypadek skarżącego został spowodowany przyczyną wewnętrzną – wynika to jasno z obdarzonej przez Sąd wiarą opinii biegłych. Fakt wykluczenia ewentualnej przyczyny wewnętrznej prowadzi do wniosku, że musiała istnieć przyczyna zewnętrzna, choćby niemożliwa obecnie do ustalenia, która doprowadziła do skutku w postaci zjechania przez #### #### z drogi i uderzenia w drzewo. Wykluczone jest bowiem stwierdzenie, że zdarzenie to nastąpiło bez zaistnienia żadnej, jakiejkolwiek przyczyny, a skoro wykluczono przyczynę wewnętrzną, to musiała istnieć przyczyna zewnętrzna, choćby jej odkrycie było utrudnione lub nawet niemożliwe. W świetle zgromadzonego w sprawie niniejszej materiału dowodowego, a przede wszystkim opinii biegłych, brak jest przesłanek, by przyjąć inną wersję wydarzeń, zwłaszcza zaś poprzez przyjęcie, że przyczyna zdarzenia tkwiła w organizmie skarżącego.

W tej sytuacji należy stwierdzić, iż zostały spełnione przesłanki do uznania, że zdarzenie z dnia # września 2016 stanowiło wypadek przy pracy.

Uznając zatem, iż omawiane zdarzenie, któremu uległ #### #### stanowi wypadek przy pracy stwierdzić należy, że – zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 11 ust. 1 ustawy wypadkowej – przysługuje mu prawo do jednorazowego odszkodowania.

Odmowna decyzja organu rentowego jest nieprawidłowa, dlatego też Sąd Rejonowy zmienił ją i na mocy art. 477¹⁴ § 2 kpc przyznał wnioskodawcy prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia # września 2016 roku w wysokości odpowiadającej 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu.

Orzeczenie o kosztach uzasadnia art. 98 § 1 i 3 kpc w związku z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 265).