Uchylenie zaskarżonej decyzji Prezesa Zarządu PFRON zobowiązującej do zwrotu środków dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych

Sygn. akt. V SA/Wa ##/19

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi #### #### (dalej: "Skarżąca" lub "Strona") do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie jest decyzja Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej: "Prezes PFRON" lub "organ") z dnia 13 sierpnia 2019 r. znak: DRP.WPAV.### nakazująca Skarżącej zwrot środków Funduszu przekazanych tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okresy sprawozdawcze kwiecień 2018 r. oraz czerwiec 2018 r. w łącznej kwocie 2250,00 zł. wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia otrzymania środków do dnia zwrotu.

Przedmiotowa decyzja zapadł w następującym stanie faktycznym.

Organ na podstawie zgromadzonej dokumentacji ustalił następujące nieprawidłowości w zakresie pobierania dofinansowania co do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przez - #### #### wykonująca działalność gospodarczą pod firmą #### za okresy sprawozdawcze kwiecień oraz czerwiec 2018 r.: - ze zgromadzonej dokumentacji wynika, że p. #### #### został zatrudniony na podstawie umowy o pracę podpisanej w dniu 30 marca 2018 r. (termin rozpoczęcia pracy 1 kwietnia 2018 r.). Orzeczenie o niepełnosprawności ww. pracownika zostało przedstawione pracodawcy w dniu 1 kwietnia 2018 r. Jednocześnie z przedstawionego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ww: pracownika wynika, że zostało wydane w dniu 30 kwietnia 2015 r. W związku z powyższym pracodawca w chwili podpisania umowy o pracę z ww. pracownikiem nie posiadł dokumentu potwierdzającego jego niepełnosprawność.

Prezes PFRON wyjaśnił, iż zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm., dalej jako: "ustawa o rehabilitacji") osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. W związku z tym, jednym z warunków koniecznych do spełnienia efektu zachęty jest przedstawienie pracodawcy ważnego orzeczenia najpóźniej w dniu podpisania umowy o pracę.

Organ zaznaczył, iż dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego jest instrumentem zachęty do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Z tego względu decydujące znaczenie ma wykazanie zgodnie z art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji, wzrostu netto zatrudnienia ogółem u wzrostu netto zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych (tzw. efekt zachęty).

Zgodnie z art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji jeżeli zatrudnienie nowych pracowników niepełnosprawnych w danym miesiącu, u pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, nie powoduje u tego pracodawcy wzrostu netto zatrudnienia ogółem wzrostu netto zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych miesięczne dofinansowanie na nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego nie przysługuje, jeżeli jego zatrudnienie nastąpiło w wyniku rozwiązania umowy o pracę z innym pracownikiem, chyba że umowa o pracę uległa rozwiązaniu z przyczyn określonych w art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.

Organ podniósł, iż z dokumentów przedłożonych przez stronę wynika, iż pracodawca pobierał dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na podstawie umowy o pracę podpisanej w dniu 29 czerwca 2018 r., który posiadał orzeczenie o niepełnosprawności wydane w dniu 28 listopada 2017 r. Natomiast orzeczenie to zostało przedstawione pracodawcy dopiero w dniu 1 lipca 2018 r. Tym samym, w dniu podpisania umowy pracodawca nie posiadał orzeczenia o stopniu niepełnosprawności zatrudnionego pracownika.

Prezes PFRON wyjaśnił, że zgodnie z art. 1 ustawy o rehabilitacji, ustawa dotyczy osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o:
- zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w art. 3 lub
- całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia zwanych dalej "osobami niepełnosprawnymi",

Nie jest możliwe uznanie za osobę niepełnosprawną osoby, która nie spełniła choćby jednego z tych punktów (1-3).

Zaznaczył, iż zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy· o rehabilitacji osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Prezes PFRON stwierdził, iż ustawodawca uzależnił wysokość oraz istnienie prawa do dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego od rzeczywistego zatrudnienia osób niepełnosprawnych, czyli zgodnego z rzeczywistością pozostawania w stosunku pracy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Stosunek pracy, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji pracodawca zawiera lub zmienia z osobą niepełnosprawną, czyli osobą o orzeczonej niepełnosprawności u obie strony są świadome istnienia niepełnosprawności pracownika. Wynika to z okazanego orzeczenia, złożonego następnie do akt osobowych.

Organ stwierdził, iż pracodawca ma obowiązek dysponować orzeczeniem o niepełnosprawności w dniu podpisania umowy o pracę, bo jedynie wtedy jest w stanie wykazać, że osiąga cel pomocy publicznej, o którym mowa w motywie 54 do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 u 108 Traktatu (Dz. Urz. EU L 187 z 26.6.2014 r. Zgodnie z jego treścią celem pomocy publicznej w formie subsydiów płacowych jest zachęcanie pracodawców do zwiększenia poziomu zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych. Z tego względu pracodawca w momencie podpisywania umowy o pracę z osobą niepełnosprawną w rozumieniu art. 1 ustawy o rehabilitacji musi mieć świadomość, że zatrudnia osobę niepełnosprawną, ponieważ już kandydat do pracy powinien mieć status osoby niepełnosprawnej.

Prezes PFRON. stwierdził, iż z akt sprawy wynika, że pracownik został zatrudniony jako osoba pełnosprawna. Nie jest więc możliwe uznanie, że #### #### został zatrudniony w ramach efektu zachęty, nawet przy spełnieniu pozostałych warunków przewidzianych przepisami prawa. Jak już bowiem wcześniej wyjaśniono, w świetle przepisów ustawy o rehabilitacji jednym z warunków koniecznych do spełnienia efektu zachęty jest przedstawienie pracodawcy ważnego orzeczenia najpóźniej w dniu podpisania umowy o pracę.

Organ nie uznał twierdzeń wskazujących, że na dzień podpisania umowy o pracę pracodawca był w posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności pracownika #### ####.

Organ podkreślił, że z oświadczenia #### #### (pismo z dnia 30 października 2018 r.) wynika, że orzeczenie pracownika niepełnosprawnego z dnia 30 kwietnia 2015 r. zostało przedstawione pracodawcy w dniu 1 marca 2018 r. (podczas rozmowy rekrutacyjnej), natomiast z pisma Daniela Paul wynika, że orzeczenie zostało przedstawione pracodawcy w dniu 30 marca 2018 r. tj. w dniu zawarcia umowy, a z oświadczenia pracodawcy wynika, że na orzeczeniu przedstawionym osobom przeprowadzającym czynności sprawdzające widniała data wpływu orzeczenia do pracodawcy (z raportu z czynności sprawdzających wynika, że na orzeczeniu widniała data 1 kwiecień 2018 r.).

W związku z sprzecznymi informacjami uzyskanymi w toku postępowania organ uznał za wiarygodne informacje zawarte w raporcie z czynności sprawdzających z dnia 2 sierpnia 2018 r. tj. że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności #### #### wpłynęło do pracodawcy w dniu 1 kwietnia 2018r.

W związku z powyższym organ uznał, iż Strona wykonująca działalność gospodarczą pod firmą ### - nienależnie pobrała środki PFRON wypłacone tytułem dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego za okresy sprawozdawcze kwiecień oraz czerwiec 2018 r. w łącznej kwocie 2250,00 zł u z tego powodu nakazał zwrot przedmiotowej kwoty dofinansowania.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości jako naruszającej prawo, ewentualnie o stwierdzenie nieważności decyzji w całości, bądź stwierdzenie wydania decyzji z naruszeniem prawa, oraz dodatkowo strona, z daleko posuniętej ostrożności w sytuacji uchylenia decyzji w całości u przekazania do ponownego rozpoznania, wnosi o wskazanie organowi zakresu postępowania dowodowego, które organ powinien uzupełnić, tj.:

przeprowadzenia dowodu z:
a. przesłuchania świadków: #### ####, #### ####, #### ####.
b. przesłuchania strony,
c. dokumentów przekazanych organowi w toku postępowania administracyjnego,
d. oświadczenia pracownika #### ####.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji u wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 2107 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności tej działalności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Uzupełnieniem tego unormowania jest treść art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej: "ppsa"), w którym wskazano, że sądy administracyjne stosują środki określone w ustawie. Wskazane regulacje określają podstawową funkcję sądownictwa u toczącego się przed nim postępowania. Jest nią sprawowanie wymiaru sprawiedliwości poprzez działalność kontrolną polegającą na zbadaniu, czy organ administracji publicznej nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. W tym zakresie mieści się ocena, czy zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu u czy postępowanie prowadzące do jego wydania nie jest obciążone wadami uzasadniającymi jego uchylenie.

W powyższym kontekście - stosownie do treści art. 145 § 1 ppsa - należy zwrócić uwagę, że nie każdy akt administracyjny, który dotknięty jest wadliwością automatycznie zostanie przez sąd usunięty z obrotu prawnego. Ustawodawca bowiem przyjął, że sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie (w całości lub w części) może tak orzec, jeżeli stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy;
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego;
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Sąd ponadto stwierdza nieważność aktu administracyjnego (w całości lub w części), jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kpa lub w innych przepisach. Orzeka także wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kpa lub w innych przepisach.

Reasumując należy stwierdzić, że uchylenie aktu administracyjnego z racji naruszenia prawa materialnego uzasadnione będzie wtedy, gdy - w wypadku prawidłowego zastosowania tych norm - rozstrzygnięcie byłoby inne. Zaznaczyć trzeba, że naruszenie prawa nie powoduje uchylenia aktu administracyjnego, gdy wystąpi w postaci rażącej, albowiem wówczas stwierdza się nieważność decyzji lub postanowienia. Wreszcie „inne naruszenie przepisów postępowania" skutkuje uchyleniem aktu administracyjnego, o ile uchylenie to mogło mieć (a więc wcale nie musiało mieć) wpływu na wynik sprawy.

Podkreślenia wymaga również to, że wojewódzki sąd administracyjny rozstrzyga w granicach danej sprawy, jednakże na podstawie art. 134 ppsa nie jest związany zarzutami u wnioskami skargi ani powołaną podstawą prawną.

Przed przystąpieniem do oceny prawnej zaskarżonej decyzji, dotyczącej nakazująca #### #### zwrot środków Funduszu przekazanych tytułem dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za okresy sprawozdawcze kwiecień 2018 r. oraz czerwiec 2018 r. w łącznej kwocie 2250,00 zł. wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia otrzymania środków do dnia zwrotu należy przypomnieć, że zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o rehabilitacji: pracodawcy przysługuje ze środków Funduszu miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, o której mowa w art. 26b ust. 1. Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługuje w kwocie: 1) 1800 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności; 2) 1125 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności; 3) 450 zł - w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Dodatkowo wskazać należy na treść art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji, zgodnie z którym: jeżeli zatrudnienie nowych pracowników niepełnosprawnych w danym miesiącu u pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, nie powoduje u tego pracodawcy wzrostu netto zatrudnienia ogółem, miesięczne dofinansowanie na nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego nie przysługuje, jeżeli jego zatrudnienie nastąpiło w wyniku rozwiązania umowy o pracę z innym pracownikiem, chyba że umowa o pracę uległa rozwiązaniu:
1) z przyczyn określonych w art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;
2) za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika;
3) na mocy porozumienia stron;
4) wskutek przejścia pracownika na rentę z tytułu niezdolności do pracy;
5) z upływem czasu, na który została zawarta;
6) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

Natomiast zgodnie z art. 26b ust. 5 ustawy o rehabilitacji, jeżeli nie są spełnione warunki, o których mowa w ust. 4, miesięczne dofinansowanie na nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego przysługuje w przypadku, gdy jego miejsce pracy powstało w wyniku:
1) wygaśnięcia umowy o pracę;
2) zmniejszenia wymiaru czasu pracy pracownika - na jego wniosek.

Przy czym należy zauważyć; że w myśl art. 26b ust. 6 ustawy o rehabilitacji wzrost netto zatrudnienia ogółem ustala się w stosunku do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie poprzedzających 12 miesięcy.

Przedstawione ograniczenie związane z zatrudnianiem nowych pracowników niepełnosprawnych ma na celu wyeliminowanie sytuacji, gdy pracodawca zwalnia pracowników pełnosprawnych po to, by na ich stanowisku zatrudnić osobę niepełnosprawną uprawniającą do uzyskania dofinansowania lub innej pomocy ze środków publicznych. Dla ustawodawcy krajowego obowiązek ustanowienia takiej regulacji wynika z art. 33 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651 /2014 z dnia 17 czerwca 2014r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 u 108 Traktatu (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U.UE L z dnia 26 czerwca 2014 r., nr 187, s. 1 ze zm., dalej: rozporządzenie 651/2014) (zob. Włodarczyk Mirosław (red.), Ustawa o rehabilitacji zawodowej u społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Komentarz do art. 26a, opublikowano: WK 2015).

Powyższe rozporządzenie 651/2014 szczególną moc kładzie na tzw. efekt zachęty, który w odniesieniu do pomocy związanej z dofinansowaniem do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych ulega jednak znacznemu zmodyfikowaniu. W motywie 21 preambuły prawodawca unijny wskazał, że w odniesieniu do regionalnej pomocy operacyjnej (...), pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych (...), wymóg istnienia efektu zachęty nie ma zastosowania lub należy uznać za spełniony, jeśli wypełniono warunki szczególne określone dla tych kategorii pomocy w niniejszym rozporządzeniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia niniejsze rozporządzenie stosuje się jedynie do pomocy, która wywołuje efekt zachęty. W art. 6 ust. 5 lit. c rozporządzenia 651/2014 wyjaśniono, że w drodze odstępstwa od przepisów ust. 2, 3 u 4 w przypadku następujących kategorii pomocy nie obowiązuje wymóg wywoływania efektu zachęty lub uznaje się, że wywołują one taki efekt: pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na rekrutację pracowników znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji oraz pomoc w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych, jeżeli spełnione są odnośne warunki określone odpowiednio w art. 32 u 33.

W myśl art. 33 ust. 1 rozporządzenia 651/2014 pomoc na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 3 Traktatu u wyłączona z obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 108 ust. 3 Traktatu, jeżeli spełnione są warunki ustanowione w niniejszym artykule u w rozdziale I. Za koszty kwalifikowalne uznaje się koszty płacy w danym okresie zatrudnienia pracownika niepełnosprawnego (art. 33 ust. 2 rozporządzenia 651/2014).

Z kolei w art. 33 ust. 3 rozporządzenia 651/2014, wyjaśniono, że jeżeli rekrutacja takich pracowników nie powoduje wzrostu netto liczby pracowników w danym przedsiębiorstwie w porównaniu ze średnią za poprzednie 12 miesięcy, powodem zwolnienia zapełnionego w ten sposób etatu lub· etatów jest dobrowolne rozwiązanie stosunku pracy, niepełnosprawność, przejście na emeryturę z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego, dobrowolne zmniejszenie wymiaru czasu pracy lub zgodne z prawem zwolnienie za naruszenie obowiązków pracowniczych, a nie redukcja etatu.

Prawodawca unijny zdefiniował także terminy „wzrost netto liczby pracowników" u „pracownik niepełnosprawny". Zgodnie z art. 2 pkt 32 rozporządzenia 651/2014 wzrost netto liczby pracowników oznacza wzrost netto liczby pracowników w danym zakładzie w porównaniu ze średnią w danym okresie oraz oznacza, że odliczyć należy wszystkie miejsca pracy utracone w tym okresie, a liczbę osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu, w niepełnym wymiarze czasu oraz sezonowo należy wyrazić w postaci ułamkowych części rocznych jednostek pracy. Z kolei pracownik niepełnosprawny oznacza każdą osobę, która: a) jest uznana za osobę niepełnosprawną na mocy prawa krajowego; lub b) ma długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub sensoryczną, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełne u skuteczne uczestnictwo w środowisku pracy na równych zasadach z innymi pracownikami (art. 2 ust. 3 rozporządzenia 651/2014).

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 10 ustawy o rehabilitacji niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Natomiast osobą niepełnosprawną jest zgodnie z art. 1 ustawy o rehabilitacji jest osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem: 1) o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub 2) o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów, lub 3) o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia.

Mając na uwadze powyżej przedstawione przepisy trzeba stwierdzić, że dofinansowanie do . wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego jest instrumentem zachęty do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Z tego względu istotne znaczenie dla kwestii otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych ma wykazanie zgodnie z art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji wzrostu netto zatrudnienia ogółem.

Zgodnie z art. 2a ustawy o rehabilitacji osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawiania pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (ust. 1).

Należy wskazać, iż art. 2a dodany został do ustawy na skutek nowelizacji dokonanej ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej u społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 226, poz. 1475). Określa on sposób ustalenia terminu, od którego wlicza się pracownika do stanu zatrudnieniu osób niepełnosprawnych na podstawie orzeczeń potwierdzających niepełnosprawność przedstawionych pracodawcy począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r.

W tym miejscu, sąd stwierdza, że po pierwsze organ w swojej decyzji przytacza treść przepisów w wersji nieobowiązującej w 2018 r. (przytacza treść przepisów obowiązujących do 30 czerwca 2016 r.). Po drugie sąd nie podziela twierdzenia organu, że jednym z warunków koniecznych do spełnienia efektu zachęty jest przedstawienie pracodawcy ważnego orzeczenia najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę. Powyższe twierdzenie nie jest oparte na żadnej podstawie prawnej. Nie wynika ono zarówno z przytoczonych definicji niepełnosprawności u osoby niepełnosprawnej, ani też z daty wliczania do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych określonej art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji.

W sprawie niewątpliwie należy stwierdzić, że #### #### posiadał orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 30 kwietnia 2015 r., ważne w dacie zawarcia umowy o pracę (30 marca 2018 r.), rozpoczęcia pracy (1 kwietnia 2018 r.) oraz w okresie rozliczeniowym objętym zaskarżoną decyzją. Według ustaleń organu orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało przedstawione pracodawcy w dniu 1 kwietnia 2018 r., a więc po zawarciu powyższej umowy o pracę, tj. w dniu rozpoczęcia świadczenia pracy. W tym miejscu u już tylko na marginesie należy zauważyć, że wskazane data otrzymania przez pracodawcę orzeczenia o niepełnosprawności (1 kwietnia 2018 r.) jest sporna, gdyż skarżąca wyjaśniła, że data 1 kwietnia 2018 r., to data, w której orzeczenie niepełnosprawności zostało przekazane do podmiotu zewnętrznego od pracodawcy zajmującego się kwestiami księgowymi.

Natomiast pracodawca orzeczenie to otrzymał 30 marca 2018 r., tj. w dniu podpisania umowy o pracę. Sąd wskazuje, że organ w piśmie z dnia 17 października 2018 r. wzywającym stronę do zwrotu dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, w żaden sposób nie wskazał na czym oparł swoje ustalenia dotyczące daty otrzymania przez pracodawcę tego orzeczenia.

Uznane zaś za wiarygodne przez Prezesa PFRON informacje zawarte w raporcie z czynności sprawdzających z dnia 2 sierpnia 2018 r. wskazują, że orzeczenie o stopniu niepełnosprawności #### #### wpłynęło do pracodawcy w dniu 1 kwietnia 2018 r.

Odnosząc się do tych informacji nie sposób nie zauważyć, iż dzień 1 kwietnia 2018 r. był niedzielą czyli dniem wolnym od pracy. Fakt ten rodzi oczywiście kolejne pytanie, w jaki sposób pracownik niepełnosprawny mógł przekazać pracodawcy (Skarżącej) orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w dniu wolnym od pracy. Wątpliwe jest czy mógł w tym dniu rozpocząć pracą. Czyni to również za wiarygodne twierdzenia Strony, iż otrzymała stosowny dokument w dniu zawarcia umowy o pracę tj. 30 marca 2018 r. (piątek - dzień roboczy), a następnie przekazała dokument do podmiotu zajmującego się kwestiami księgowymi, który ze względu na specyfiką pracy mógł kontaktować się z firmą Skarżącej w niedzielę.

Reasumując, z akt sprawy nie można ustalić daty otrzymania przez pracodawcę orzeczenia o niepełnosprawności, gdyż żaden dokument jej nie zawiera (datę tę zawiera tylko raport z postępowania sprawdzającego, jednakże nie wiadomo w oparciu o jaki dokument została ona ustalona). Powyższe, w ocenie Sądu, powoduje, że stan faktyczny nie został w sprawie w pełni ustalony, gdyż brak jest dowodów świadczących na datę otrzymania przez pracodawcę orzeczenia w dniu 1 kwietnia 2018 r. Tym samym organ naruszył przepisy procedury administracyjnej, tj. art. 7, art. 77 § 1 u art. 80 kpa.

Niezależnie od powyższego przyjmując za prawidłowe dokonane przez organ ustalenia faktyczne, to u tak decyzja narusza przepisy prawa materialnego w stopniu wymagającym jej wyeliminowanie z obiegu oprawnego. Trzeba bowiem zauważyć, że z powyżej cytowanych przepisów wynika, że aby pracodawca mógł uzyskać dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, to musi zatrudnić nowego pracownika niepełnosprawnego u to zatrudnienie musi spowodować wzrost netto zatrudnienia ogółem, bądź też muszą wystąpić inne okoliczności określone w art. 26b ust 4 pkt 1-6 u ust. 5 ustawy o rehabilitacji. Sąd wyjaśnia, że efekt zachęty polega na tym, że miesięczne dofinansowanie przysługuje na pracowników niepełnosprawnych, którzy po zatrudnieniu u pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą powodują wzrost netto zatrudnienia ogółem, a nie na tym - jak to przedstawia w zaskarżonej decyzji organ - czy pracodawca w dniu podpisywania umowy o pracę jest w posiadaniu ważnego orzeczenia o niepełnosprawności zatrudnianej osoby.

Formułując tezę, że w świetle przepisów ustawy o rehabilitacji jednym z warunków koniecznych do spełnienia efektu zachęty jest przedstawienie pracodawcy ważnego orzeczenia najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę, organ nie wskazuje w istocie żadnych przepisów ustawy o rehabilitacji, które by wspierały powyższy pogląd.

Cytowana przez Prezesa PFRON treść przepisu art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji jest jednoznaczna u odnosi się do momentu przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (a nie chwili zawarcia umowy o pracę), od której to daty pracodawca wlicza osobę niepełnosprawną do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Innymi słowy pracodawca w dniu zawarcia umowy nie musi posiadać fizycznie dokumentu potwierdzającego niepełnosprawność pracownika u dla zrealizowania efektu zachęty wystarczające będzie samo oświadczenie pracownika, o spełnianiu przez tę osobę wymogów, o których mowa w art. 1 ustawy o rehabilitacji (a także art. 2 pkt 3 lit a rozporządzenia 651/2014).

Jak słusznie stwierdził, w przywołanym w skardze wyroku, WSA w Warszawie (wyrok z dnia 2 lipca 2019 r., sygn. akt V SA/WA ##/19) pracodawca przyjmując #### #### do pracy, kierując się jego oświadczeniem, a także charakterem niepełnosprawności (niepełnosprawność tej osoby istnieje od urodzenia, ma charakter stały (orzeczenie wydano na stałe) u obejmuje ją symbol niepełnosprawności „03-L") zrealizował wszystkie elementy efektu zachęty określone przepisami rozporządzenia 651/2014 u ustawy o rehabilitacji, a więc zatrudnił nowego pracownika niepełnosprawnego (osoba taka była uznana za osobę niepełnosprawną na mocy krajowych przepisów - art. 2 pkt 3 rozporządzenia 651/2014 oraz art. 1 ustawy o rehabilitacji), który to pracownik zwiększył netto zatrudnienie pracowników (art. 33 ust. 3 rozporządzenia u art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji). Natomiast w sprawie jedynie w dnu rozpoczęcia pracy, tj. w dniu 1 kwietnia 2018 r. osoba niepełnosprawna przedłożyła pracodawcy stosowne orzeczenie, co spowodowało wliczenie tej osoby do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych z tym właśnie dniem (art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji) oraz następnie po złożeniu stosownych wniosków ujęcie jej w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych prowadzonych przez Fundusz (art. 26a ust. 1 u art. 26b ust. 1 ustawy o rehabilitacji). A więc prawidłowo zgodnie z dyspozycją art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji, tj. w dniu rozpoczęcia zatrudnienia pracodawca uzyskał od pracownika stosowne orzeczenie u mógł wliczyć tę osobę do stanu zatrudnienia. Powyższe spowodowało zaistnienie po stronie pracodawcy uprawnienia do występowania do Funduszu z wnioskiem o dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. W wypadku natomiast złożenia przez pracownika nieprawdziwego oświadczenia pracodawcy w powyższym zakresie (np. brak orzeczenia o niepełnosprawności), pracodawca nie spełniłby warunków uzyskania pomocy publicznej na dofinansowanie do wynagrodzeń pracownika niepełnosprawnego, gdyż w takim wypadku nie zatrudniałby pracownika niepełnosprawnego w rozumieniu rozporządzenia 651/2014 u ustawy o rehabilitacji, co w sprawie nie miało miejsca. Nieprzedstawienie tego orzeczenia mogłoby być również przedmiotem sporu między pracodawcą a pracownikiem.

Tym samym dokonana przez Prezesa Zarządu PFRON wykładnia art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji w kontekście efektu zachęty jest nieprawidłowa u nie wynika z żadnych przepisów prawa. Co więcej narusza również motyw 21 u 54 preambuły rozporządzenia 651/2014, gdyż Skarżąca wypełniła wszystkie warunki szczególne określone dla tej kategorii pomocy wskazane w art. 33 u rozdziale I rozporządzenia 651/2014.

Sąd w tym miejscu wskazuje, że przy wykładni przepisów krajowych należy mieć na uwadze treść przepisów unijnych zezwalających na udzielanie tego rodzaju pomocy przepisami krajowymi. Jest to szczególnie istotne przy odkodowaniu normy prawnej wskazanej w powołanym art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji, która to norma prawna została przez organ odkodowana w sposób nieprawidłowy (zawężający), sprzeczny z istotą przepisów regulujących pomoc publiczną tego rodzaju.

Słusznie wskazuje się w komentarzach do ustawy o rehabilitacji, iż ujawnienie informacji o niepełnosprawności, stopniu niepełnosprawności, a także o szczególnych schorzeniach jest uprawnieniem pracownika, chyba że przepisy dotyczące naboru do pracy w określonych zawodach wyraźnie tego wymagają. Oznacza to, że osoba, której niepełnosprawność została formalnie potwierdzona jednym z orzeczeń, o których mowa w art. 1, albo prawomocnym wyrokiem sądu, może go nie przedstawiać podmiotowi zatrudniającemu. Pracodawca nie może również żądać od pracownika dokumentów potwierdzających niepełnosprawność albo jej stopień. Podkreślenia wymaga również to, że pracownik ma prawo w każdym czasie wycofać ze swoich akt osobowych orzeczenie o stopniu niepełnosprawności bądź dokument równorzędny. Wycofanie to odbywa się na ogół na żądanie pracownika zgłoszone na piśmie ze wskazaniem konkretnej daty. Pracodawca powinien zachować w aktach kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności - albo dokumentu równorzędnego - na której powinna zostać wskazana data wycofania tego dokumentu z akt osobowych pracownika (tożsama z datą zaznaczoną na pisemnym żądaniu pracownika). Od tej daty pracodawca nie ma prawa wliczać pracownika, który wycofał orzeczenie, do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (zob. Włodarczyk Mirosław (red.), Ustawa o rehabilitacji zawodowej u społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Komentarz do art. 2a, opublikowano: WK 2015).

Mając powyższe na względzie sąd stwierdził, że zostały naruszone przepisy prawa materialnego art. 49e ust. 1 oraz art. 2a ustawy o rehabilitacji, a w konsekwencji również art. 7 u art. 77 § 1 u 80 kpa, w stopniu mającym wpływ na wynik rozstrzygnięcia. W toku ponownego rozpoznania sprawy organ uwzględni przedstawioną wykładnię art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji.

Na zakończenie sąd wskazuje, że oddalił wniosek strony o przesłuchanie wskazanych w piśmie procesowym osób oraz Skarżącej, gdyż zgodnie z art. 106 § 3 ppsa sąd administracyjny nie może przeprowadzać dowodów z przesłuchań. Sąd jedynie może przeprowadzić uzupełniający dowód z dokumentu.

Wobec powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 ust. 1 § 1 pkt 1 lit. a u c ppsa, orzekł jak w pkt 1 wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 ppsa i w zw. z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) w zw. z $ 2 pkt 2 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 265). Na łączną kwotę ## zł składają się: stosunkowy wpis sądowy w wysokości 100 zł (liczony od kwoty 2250 zł), koszty zastępstwa procesowego w wysokości ## zł.