Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika (art. 55 k.p.)

Dyscyplinarka z pewnością jest określeniem znanym każdemu, jednakże nie wszyscy zdaja sobie sprawę, iż w pewnym sensie dyscyplinarkę może zastosować również pracownik względem pracodawcy. Oczywiście przy spełnieniu stosownych przesłanek pracownik może rozwiązać umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym, czyli z dnia na dzień bez potrzeby zachowania żadnego okresu wypowiedzenia.

Jakie przesłanki muszą być spełnione do zastosowania trybu art. 55 k.p.?

Możliwość tą reguluje art. 55 Kodeksu pracy, który wskazuje, iż pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, poprzez jednostronne oświadczenie woli, w przypadku gdy:

• pracownikowi wydane zostanie orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniesie go do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe w terminie wskazanym tymże orzeczeniem lekarskim. Warto zauważyć, iż naruszenie tego obowiązku z reguły stanowi naruszenie podstawowego obowiązku ochrony zdrowia pracownika (zob. art. 15, 207 i n. k.p., a także art. 66 ust. 1 Konstytucji RP),
• pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, np. naruszenie obowiązku wypłaty wynagrodzenia (zob. wyrok SN z 4.04.2000 r., I PKN 516/99, OSNAPIUS 2001/16, poz. 516; z 27.07.2012 r., I PK 53/12, OSNP 2013/15–16, poz. 173).

Jakie uprawnienia posiada pracownik w przypadku uzasadnionego rozwiązania umowy o pracę pracodawcy?

Pracownikowi przy zastosowaniu rozwiązania umowy o pracę z pracodawcą w trybie natychmiastowych w związku z normą art. 55 k.p. przysługuje od pracodawcy odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, bądź odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia jeśli pracownik rozwiązuje umowę o pracę zawartą na czas określony.

Nadto, rozwiązanie umowy przez pracownika w trybie natychmiastowym pociąga za sobą skutki jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.

Jak dokonać rozwiązania umowy z pracodawcą w trybie natychmiastowym?

Pracownik rozwiązując umowę z pracodawcą bez wypowiedzenia, a więc natychmiast winien sporządzić jednostronne oświadczenie woli na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. W tym zakresie odpowiednio stosuje się przepisy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z art. 52 § 2 k.p., który stanowi, iż nie może ono nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.