Odwołanie od decyzji ZUS-u odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego - wyrok Sądu z uzasadnieniem

Sygn. akt VIII U ##/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia # stycznia 2018 roku, znak ####/##/2018-ZAS-####, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie, powołując art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, odmówił #### #### prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 grudnia 2017 roku do dnia 4 stycznia 2018 roku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż z posiadanej dokumentacji wynika, że tytuł ubezpieczenia chorobowego wnioskodawczyni czyli zatrudnienie u płatnika składek Wojewódzki Szpital Specjalistyczny ustał w dniu # listopada 2017 roku, zaś po ustaniu tytułu ubezpieczenia kontynuuje ona wcześniej podjętą w okresie od 19 sierpnia 2017 roku do 30 listopada 2017 roku pracę zarobkową u płatnika SMILE Sp. z o.o. (decyzja k. 1 t. I a. ZUS)

Od powyższej decyzji w dniu # stycznia 2018 roku #### #### wniosła odwołanie podnosząc, iż # listopada 2017 roku wygasła jej umowa o pracę z Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym, natomiast do dnia 30 listopada 2017 roku pracowała na podstawie umowy zlecenia zawartej z SMILE Sp. z o.o. Wnioskodawczyni wskazała, iż od 1 grudnia 2017 roku przebywa na zwolnieniu chorobowym w związku z zajściem w ciążę, a zatem po wygaśnięciu umowy zlecenia. Utrata przez nią zdolności do pracy z powodu choroby nastąpiła w czasie tzw. okresu ochronnego, tj. nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, przy czym zwolnienia chorobowe przekraczały łącznie 30 dni, zatem wnioskodawczyni spełniła przesłanki pozytywne a żadna z przesłanek negatywnych nie powstała w chwili wystąpienia z wnioskiem o zasiłek chorobowy. (odwołanie z załącznikami k. 2-4)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wniósł o jego oddalenie przywołując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 15-15v)

Powyższa sprawa została zarejestrowana w tut. Sądzie pod sygn. akt VII U ##/18.

Decyzją z dnia 18 stycznia 2018 roku, znak ####/##/2018-ZAS-####, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odmówił #### #### prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 5 stycznia 2018 roku do dnia 1 lutego 2018 roku powołując się na art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2017r. poz. 1368).

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż z posiadanej dokumentacji wynika, że tytuł ubezpieczenia chorobowego wnioskodawczyni czyli zatrudnienie u płatnika składek Wojewódzki Szpital Specjalistyczny ustał w dniu # listopada 2017 roku, po ustaniu tytułu ubezpieczenia wnioskodawczyni kontynuuje wcześniej podjętą w okresie od 19 sierpnia 2017 roku do 30 listopada 2017 roku pracę zarobkową u płatnika SMILE Sp. z o.o., ponieważ zawarta umowa zlecenia po ustaniu zatrudnienia stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniem chorobowym, wnioskodawczyni nie ma prawa do zasiłku chorobowego za wskazany w decyzji okres. (decyzja k. 1 t. II a. ZUS)

Od powyższej decyzji w dniu 26 stycznia 2018 roku #### #### złożyła odwołanie, wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie jej zasiłku chorobowego. Skarżąca podniosła, iż # listopada 2017 roku wygasła jej umowa o pracę z Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym, natomiast do dnia 30 listopada 2017 roku pracowała na podstawie umowy zlecenia zawartej z SMILE Sp. z o.o. Wnioskodawczyni wskazała, iż od 1 grudnia 2017 roku przebywa na zwolnieniu chorobowym w związku z zajściem w ciążę, a zatem po wygaśnięciu umowy zlecenia. Skarżąca podniosła, że utrata przez nią zdolności do pracy z powodu choroby nastąpiła w czasie tzw. okresu ochronnego, tj. nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, przy czym zwolnienia chorobowe przekraczały łącznie 30 dni, zatem wnioskodawczyni spełniła przesłanki pozytywne a żadna z przesłanek negatywnych nie powstała w chwili wystąpienia z wnioskiem o zasiłek chorobowy. (odwołanie z załącznikami k.39-41)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wniósł o jego oddalenie przywołując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 46-46v)

Powyższa sprawa została zarejestrowana w tut. Sądzie pod sygn. akt VII U ##/18.

Postanowieniem z dnia # kwietnia 2018 roku Sąd połączył sprawę sygn. akt VII U ##/18 ze sprawą sygn. akt VII U ##/18 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia. (postanowienie k.57)

Decyzją z dnia 15 lutego 2018 roku Zakład Upieczeń Społecznych Oddział w  Lublinie na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017r., poz. 1368 z późn., zm.) odmówił wnioskodawczyni #### #### prawa do zasiłku chorobowego za okres od 2 lutego 2018 roku do 1 marca 2018 roku. W uzasadnieniu decyzji powołał się na okoliczności jak w poprzedzających, wyżej wskazanych decyzjach, iż po ustaniu zatrudnienia u płatnika Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w dniu # listopada 2017 roku, wnioskodawczyni kontynuuje podjętą wcześniej w okresie od 19 sierpnia 2017 roku do 30 listopada 2017 roku pracę zarobkową z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek SMILE Sp. z o. o. Pozwany podniósł, że zawarta umowa zlecenia po ustaniu zatrudnienia stanowi tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym za okres podany w sentencji decyzji. (decyzja k.1 t. III a. ZUS)

W dniu 23 lutego 2018 roku od powyższej decyzji #### #### złożyła odwołanie, wnosząc o jej zmianę i przyznanie zasiłku chorobowego. Skarżąca wskazała, iż w dniu # listopada 2017 roku wygasła jej umowa o pracę z Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym, natomiast do dnia 30 listopada 2017 roku pracowała na podstawie umowy zlecenia zawartej z SMILE Sp. z o.o. Wnioskodawczyni wskazała, iż od 1 grudnia 2017 roku przebywa na zwolnieniu chorobowym a zatem po wygaśnięciu umowy zlecenia. Skarżąca podniosła, że utrata przez nią zdolności do pracy z powodu choroby nastąpiła w czasie tzw. okresu ochronnego, tj. nie później niż 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego, przy czym zwolnienia chorobowe przekraczały łącznie 30 dni, zatem wnioskodawczyni spełniła przesłanki pozytywne a żadna z przesłanek negatywnych nie powstała w chwili wystąpienia z wnioskiem o zasiłek chorobowy. (odwołanie z załącznikami k.25-27)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wniósł o jego oddalenie przywołując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 46-46v)

Powyższa sprawa została zarejestrowana w tut. Sądzie pod sygn. akt VII U ##/18.

Postanowieniem z dnia 12 marca 2018 roku Sąd połączył sprawę sygn. akt VII U ##/18 ze sprawą sygn. akt VII U ##/18 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia. (postanowienie k.33)

W toku procesu strony podtrzymywały stanowiska zajęte w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

#### #### w okresie od dnia 21 lutego 2015 roku do dnia # listopada 2017 roku była zatrudniona u płatnika składek w SPZOZ Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. S. Kardynała Wyszyńskiego w Lublinie na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy. (zaświadczenie płatnika składek k. 9 - 13 a. ZUS)

Wnioskodawczyni zawarła ze SMILE Sp. z o.o. w Lublinie umowę zlecenia na okres od dnia 19 sierpnia 2017 roku do 30 listopada 2017 roku, z tytułu której świadczyła pracę jako lekarz podstawowej opieki w POZ Almed w Lublinie. Od dnia 1 grudnia 2017 roku wnioskodawczyni została wyrejestrowana z ubezpieczeń w związku z ustaniem umowy zlecenia. (deklaracja ZUS ZWUA k.2 t. I a. ZUS)

W okresie od 1 grudnia 2017 roku do 1 marca 2018 roku wnioskodawczyni #### #### była niezdolna do pracy i na ten okres miała wystawione zaświadczenia lekarskie na drukach ZUS ZLA potwierdzające jej niezdolność do pracy. (bezsporne, zaświadczenia lekarskie k.5,6 t. I, k.2, t. II, k.2 t. III a. ZUS)

Wnioskodawczyni wystąpiła do organu rentowego o wypłatę zasiłku chorobowego za powyższy okres niezdolności do pracy. W oświadczeniu ZUS Z-10 #### #### oznaczyła, iż nie ma zawartej umowy o pracę, nie ma zawartej umowy zlecenia, nie wykonuje działalności zarobkowej. (oświadczenie k. 7- 8 t. I a. ZUS)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zaskarżonymi decyzjami z dnia # stycznia 2018 roku, z dnia # stycznia 2018 roku i z dnia # lutego 2018 roku odmówił wnioskodawczyni prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznymi w Lublinie za okres od 1 grudnia 2017 roku do 1 marca 2018 roku ze względu na kontynuację, po ustaniu tytułu do ubezpieczenia, wcześniej podjętej w okresie od 19 sierpnia 2017 roku do 30 listopada 2017 roku pracy zarobkowej z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek SMILE Sp. z o.o. (decyzje k. 1. t. I, k. 1 t. II, k. 1 t. III a ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie bezsprzecznych i niekwestionowanych przez strony dowodów nieosobowych - dokumentów przedstawionych przez organ rentowy, przez wnioskodawczynię oraz zeznań wnioskodawczyni (k. 56v, 64v), które Sąd uznał za szczere, logiczne i rzeczowe. Potwierdzają je również zgromadzone w toku postępowania dokumenty.

Stosownie do art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2017r., poz. 1368 j.t., dalej zwana ustawą zasiłkową), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z art. 7 cyt. ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała: 1) nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego; 2) nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego - w razie choroby zakonnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od oczątku choroby.

Art. 13 ust. 1 pkt 2 cytowanej ustawy zasiłkowej stanowi, iż zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Oznacza to, iż wyłączenie prawa do zasiłku chorobowego na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa dotyczy sytuacji, gdy osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie podlega żadnemu ubezpieczeniu natomiast kontynuuje lub podejmuje działalność zarobkową uprawniającą ją do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. W takiej sytuacji niezdolność do pracy nie daje podstaw do przyznania zasiłku chorobowego mimo spełnienia pozostałych warunków (pozytywnych) określonych w art. 7 cyt. ustawy zasiłkowej, skoro osoba taka nie skorzystała z możliwości dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i powstania nowego tytułu ubezpieczenia. (postanowienie SN z dn. 29.10.2003r. II UK 176/03, opubl. Legalis, wyrok SA z dn.27.02.2001r. III AUa 91/01 OSA 2001/11/42). Wskazana konstrukcja przesłanki "nienabycia" prawa do tego zasiłku pozwala więc na stwierdzenie, że ryzykiem chronionym powołanego przepisu jest niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, a także nowej działalności dającej źródło utrzymania (por. uchwała SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/01, OSNP 2002, nr 1, poz. 18; Biul. SN 2001, nr 8, s. 3; OSNP-wkł. 2001, nr 20, poz. 2; Prok. i Pr. 2002, nr 1, s. 44; Wokanda 2002, nr 2, s. 17; OSP 2002, z. 12, poz. 151).

Pojęcie działalności zarobkowej, niezdefiniowane ani na gruncie ustawy zasiłkowej ani w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, należy natomiast rozumieć szeroko. W sensie rodzajowym wchodzi tu w grę każda praca (działalność) zarobkowa, mogąca stanowić źródło dochodów (H. Pławucka, glosa do uchwały SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/200, OSP 2002, z. 12, poz. 599). Pod pojęciem podjęcia lub kontynuowania działalności zarobkowej, stanowiącym przyczynę wyłączającą prawo do zasiłku, należy więc rozumieć istnienie innych źródeł dochodów, będących tytułem do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniających prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby. Wykonywanie umowy zlecenia daje natomiast podstawę do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Zgodnie z art. 11 ust 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017r., poz. 1778) dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. l pkt 2, 4, 5, 8 i 10, w tym wskazane w pkt 4 osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi.

Stosownie zaś do brzmienia art. 13 pkt 2 cyt. ustawy systemowej osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniu społecznemu od dnia oznaczonego w umowie, jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Przepis art. 13 ust. 2 ww. ustawy zasiłkowej nie uzależnia prawa do zasiłku chorobowego od osiągania lub nieosiągania dochodu. Podkreślić należy, iż wykonywanie działalności - umowy zlecenia, trwa od momentu jej rozpoczęcia do chwili jej faktycznego całkowitego zaprzestania, zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniu społecznemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

W niniejszym stanie faktycznym mamy do czynienia z całkowitym zaniechaniem wykonywania umowy zlecenia przez #### #### od dnia 1 grudnia 2017 roku, w związku z  wygaśnięciem umowy zlecenia obowiązującej z dniem 30 listopada 2017 roku.

Stan faktyczny sprawy był niesporny, przyznanym przez wnioskodawczynię i pozwanego, jest ustanie od dnia # listopada 2017 roku tytułu ubezpieczenia chorobowego #### ####, tj. zatrudnienia w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym na podstawie umowy o pracę, okres trwania umowy zlecenia od dnia 19 sierpnia 2017 roku do dnia 30 listopada 2017 roku łączącej wnioskodawczynię ze SMILE Sp. z o.o., niezdolność do pracy skarżącej od dnia 1 grudnia 2017 roku do dnia 1 marca 2018 roku oraz, że na powyższy okres niezdolności wnioskodawczyni miała wystawione zaświadczenia lekarskie na drukach ZUS ZLA potwierdzające jej niezdolność do pracy.

Spornym w przedmiotowej sprawie było, czy w tym, ustalonym stanie faktycznym wnioskodawczyni przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za wyżej wskazany okres niezdolności do pracy, czy też zastosowanie ma, jak podnosił pozwany w zaskarżonych decyzjach, art. 13 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy zasiłkowej wykluczający przyznanie jej prawa do przedmiotowego zasiłku chorobowego.

Zdaniem Sądu, powołany art. 13 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy zasiłkowej nie ma zastosowania do wnioskodawczyni w niniejszym stanie faktycznym, bowiem nie dotyczy jej sytuacji, po ustaniu tytułu ubezpieczenia, jako osoba niezdolna do pracy, wnioskodawczyni nie kontynuowała działalności zarobkowej ani takiej nie podjęła, która to stanowiłaby dla niej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

Konkludując, #### ####, po ustaniu tytułu ubezpieczenia z tytułu zatrudnienia w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym, będąc osobą niezdolną do pracy ani na dzień powstania tej niezdolności ani w dalszym okresie trwania niezdolności do pracy, nie kontynuowała działalności zarobkowej na podstawie umowy zlecenia ze SMILE Sp. z o.o. bowiem umowa ta wygasła z dniem 30 listopada 2017 roku, nie podjęła ona także takiej działalności zarobkowej. Niezdolność do pracy #### #### trwała bez przerwy powyżej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego tj. powstała w ciągu 5 dni od ustania tytułu ubezpieczenia. Zatem wobec spełnienia pozytywnych przesłanek z art. 7 cyt. ustawy zasiłkowej oraz nieziszczenia się w stosunku do wnioskodawczyni przesłanki negatywnej z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej odwołującej przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za sporny okres od dnia 1 grudnia 2017 roku do dnia 1 marca 2018 roku.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż odmowa przez pozwanego - Zakład Ubezpieczeń Społecznych #### #### prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 grudnia 2017 roku do dnia 1 marca 2018 roku była niezasadna, odwołanie zaś jako słuszne podlegało uwzględnieniu.

Z tych względów, na podstawie powołanych przepisów oraz na mocy art. 477¹⁴ § 2 kpc, Sąd orzekł jak w sentencji.