Wysokość kapitału początkowego a wysokość emerytury

Kapitał początkowy stanowi istotną część emerytury wpływając na jej wysokość. Emerytura uzależniona jest bowiem od zwaloryzowanego kapitału początkowego, zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym odprowadzanych na emeryturę od 1999 roku oraz średniej dalszej długości życia, którą corocznie ogłasza prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

Komu ZUS ustala kapitał początkowy?

Zgodnie z przepisem art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy jest ustalany przez ZUS za okres do 31 grudnia 1998 roku.

Od czego uzależniona jest wysokość kapitału początkowego?

Kapitał początkowy stanowi wypadkową trzech wielkości:

• kwoty bazowej (określonej w art. 174 pkt 7 ustawy o emeryturach i rentach),
• podstawy wymiaru świadczenia (obliczonej stosownie do art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 i art. 18 w związku z art. 174 pkt 3 ustawy),
• oraz okresów składkowych i nieskładkowych (o jakich mowa w art. 6 i 7 w związku z art. 174 pkt 2), (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2003 r., III AUa 654/02).

Wskazana w art. 174 ust. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych kwota bazowa jest stała i wynosi 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r.

Jakie dokumenty są potrzebne dla ustalenia wysokości kapitału początkowego?

Do wniosku o ustalenie kapitału początkowego, który można złożyć w każdej placówce ZUS powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości. Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy (bądź innego płatnika), legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu, uposażenia (zob. § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe).

Uwaga!

Uzyskanie dokumentacji stanowiącej o wysokości zarobków, a więc niezbędnej do ustalenia wysokości kapitału początkowego może być znacznie utrudnione jako że wiele zakładów pracy zostało zlikwidowanych lub przekształconych. W przypadku braku takiej dokumentacji ZUS przyjmuje minimalną krajową w miejsce nieudowodnionej kwoty. Istotnym jest, iż nawet szczątkowe dokumenty pozwalające ustalić wysokość wynagrodzenia dają szanse na proces i ustalenie rzeczywistej kwoty kapitału początkowego przed Sądem.

Tak też, nie bez znaczenia dla wysokości emerytury jest wysokość kapitału początkowego, jako że kwota składek zapłaconych przez ubezpieczonego w ciągu całej jego aktywności zawodowej i zarejestrowana na tzw. indywidualnym koncie ubezpieczonego ulega zwiększeniu właśnie o kapitał początkowy.

Więcej informacji na temat kapitału początkowego można znaleźć w artykułach na blogu oraz publikacjach wyroków wydanych w sprawach prowadzonych przez kancelarię:

• Odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalającej niekorzystną wysokość kapitału początkowego,
• Sąd zmienił zaskarżoną decyzję ZUS-u i ustalił wyższą wysokość emerytury uwzględniając większy kapitał początkowy - wyrok z uzasadnieniem,
• Wyrok zmieniający decyzję ZUS-u i ustalający korzystną wysokość kapitału początkowego - wyrok z uzasadnieniem.